Yener KARADENİZ
Evvel pandemi akabinde Rusya-Ukrayna savaşı tesiriyle Laleli’de durma noktasına gelen ticaret yine hareketlenmeye başladı. Laleli Sanayi ve İşinsanları Derneği (LASİAD) Lideri Gıyasettin Eyyüpkoca, savaş öncesin hala gerisinde kalsa da Rusya’nın akabinde Ukrayna’ya da sevkiyatın başladığını söyledi. Rusya’ya ticaretin olağan devrin yüzde 80’ine ulaştığını belirten Eyyüpkoca, “Ukrayna’da savaşın olmadığı yerlerde hayat olağan seyrine dönmeye başladı. Gereksinimler da bir formda giderilmek zorundalar. Şu anda Ukrayna ile ticaret ise savaş öncesinin yüzde 20’sine kadar çıktı. İki ülkenin Laleli’deki ihracatındaki hissesi yüzde 55 seviyesinde” dedi.
Bu yıl 3 milyar dolar ile kapanır
Eyyüpkoca’nın verdiği bilgilere nazaran salgın öncesinde Laleli, Osmanbey ve Merter üzere üç değerli dokumacılık merkezinin yurtdışı ile toplam ticaret hacmi 6-7 milyar dolar düzeyinde gerçekleşiyordu. Bu pastadan en büyük hissesi ise Laleli’nin aldığını lisana getiren Eyyüpkoca, “Laleli, Osmanbey, Merter bölgesinin ticaret hacmi, geçtiğimiz yıl 3.5 milyar dolara kadar çıktı. Pandemi öncesinde 7 milyar dolardı; 16-17 milyar dolarları bulduğu devirler de oldu. Bu yıl da beklentimiz, 3 milyar dolar civarında olacağı yönünde” diye konuştu. Merkez Bankası datalarına nazaran ise bu yılın birinci çeyreğinde yalnızca bavul ticareti 1 milyar 138 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
Savaş yüzünden iş yapamadık
Gıyasettin Eyyüpkoca, Rusya pazarı için de farklı bilgiler verdi. Geçtiğimiz günlerde 10 bin dolar olan yurtdışı transfer limitinin 50 bin dolara çıkarıldığını hatırlatan Eyyüpkoca, “Rusya’da da olağana dönmeye başladı. Bu dönemi biz Ruslarla turizmi güzel geçireceğiz. Charter uçuşlar başladı, turizmde uygun geçireceğiz. Rusya şu anda bize muhtaç. Savaşın öncesine nazaran yüzde 10-20 düşüş oldu. Savaş olmasaydı bütün yaz çalışsak da mal yetiştirmezdik. Savaşım tesiri ile 40-45 gün yattık. Bir anda freni yükseltip üretemiyorsun” tabirlerini kullandı.
Bölgede kiralar düştü
Savaşın bölgede bulunan iş yeri kiralarına ve ticaretin formuna tesirlerini de kıymetlendiren Eyyüpkoca, şu sözleri kullandı: “Laleli yolcu beraberi ticaret ile öne çıkıyor. Yolcu gelirse hareketlilik olur. Fakat müşterilerle yıllardır devam eden inanca dayalı ilgilerimiz var. 34 yıldır tanıdığım Ruslar, Ukraynalılar, Bulgarlar, Macarlar var. Bu, salgın devrinde çok işimize yaradı. Bir telefonla işler çözüldü. Ticaretin yüzde 60’ı whatsapp ve gibisi uygulamalar üzerinden yürüyor. Kiralar da yükselmedi, tam bilakis düştü. Ortaya savaş girmeseydi artardı. Savaş çözülür ve işler eski seyrine dönerse kiralarda tekrar bir artış yaşanabilir.”
Polonyalılar da dönüyor
Tekrar son devirde bölgede ticaret yapılan ülke çeşidinin de arttığı bilgisini paylaşan Eyyüpkoca, “Daha evvel yüzde 70 hisse alan Rusya, yüzde 35’e gerilemiş durumda. Rusya’dan evvel Polonya en yüksek hissesi alıyordu. AB süreci başlayınca Polonya ve Çekler ayağını kesti. İtalya girdi devreye. Son 6-7 yıldır Azerbaycanlılar mal almaya başladı, Polonyalılar da tekrar döndü. Çünkü İtalya bölgesi olan Prato fiyatları bize yakındı” dedi.
Ruslar dünyanın en büyük tüketicisi
Rusya pazarında ise işin bir sonraki kuşağa aktarılmasında meseleler yaşandığını belirten Eyyüpkoca, “Rusya’da eskiler çalıştı yeni nesil bu işi yapmıyor. Ruslar dünyanın en büyük tüketici topluluklarından birisi. Çinliler üretimde Ruslar tüketimde önde olan ülkelerden. Rusya, Avrupa işin en büyük tüketicisi. Rusya tüketimde ayağını kessin Avrupa batar” halinde konuştu.
Dönem ve bölgesel kavramı kalmadı
Gerek global ısınma nedeni ile mevsim sonlarının ortadan kalkması gerekse giysi alışkanlıklarında yaşanan değişim süratli modada de klasikliğe, ya da bölgesel giysi farklıklarını ortadan kaldırdı. LASİAD) Lideri Gıyasettin Eyyüpkoca, “Yazlık kışlık makası daraldı. Rusya satışlarında buna uzun müddet alışamadık. Dünyada bölgesel eser ayrımı kalmadı. Bu durum büyük fast fashion zincirlerinin de tesiri ile oldu. Artık Afrikalılara ya da Türki cumhuriyetlere özel eser artık üretmiyoruz” dedi.