TÜİK 2022 yılı mayıs ayı Tüketici Fiyat Endeksi TÜFE sayılarını açıkladı Eski Hazine Müsteşarı ve Escort Telsiz Ekonomist Dr Mahfi Eğilmez ferdî blog’unda mevzuya ait
ÜFE ile TÜFE Farkı başlığıyla bir yazı yayımladı
Eğilmez’in yazısında öne çıkanlar şu halde
”Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Yİ ÜFE makul Telsiz Escort Bayan bir referans periyodunda ülke iktisadında üretimi yapılan ve yurt içine satışa husus olan eserlerin üretici fiyatlarını vakit içinde karşılaştırarak fiyat değişimlerini ölçen fiyat endeksidir
Tüketici Fiyat Endeksi TÜFE hane halklarının Telsiz Escort tüketimine yönelik mal ve hizmet fiyatlarının vakit içindeki değişimini ölçen bir fiyat endeksidir Endekste aydan aya ortaya çıkan değişimi ölçmek suretiyle enflasyon oranı hesaplaması yapılıyor ”
”İki endeks ortasında kapsam farkları var 1 Yİ ÜFE de yurtiçi üretimde kıymetli hisseye sahip olan üreticilerin yaptığı üretim TÜFE de ise tüketmek hedefiyle yurtiçinde mal ve hizmet satın alımları endeksin kapsamını oluşturuyor 2 Yİ ÜFE de sadece sanayi kesiminin madencilik taş ocakçılığı imalat sanayi elektrik ve gaz üretimi su sağlanması sektörleri ürettiği mallar endekse dâhil ediliyor Bir diğer deyişle ziraî üretim hizmet üretimi taşıma ulaştırma haberleşme ticaret finansal hizmetler kamu hizmetleri vb Yİ ÜFE de kapsama dâhil değildir Buna karşılık TÜFE de hane halklarının yabancı ziyaretçilerin ve kurumsal nüfusun yurtiçinde yaptığı tüm kesin mali tüketim harcamaları hangi dala yöneldiğine bakılmaksızın dikkate alınıyor 3 Yİ ÜFE de endekse yurt içinde üretimi yapılan seçilmiş sanayi eserlerinin KDV ÖTV vb dolaylı vergiler hariç peşin satış fiyatları alınıyor Buna karşılık TÜFE de bütün mal ve hizmetler ortasından hane halkı anketlerine nazaran seçilmiş mal ve hizmetlerin kullanıcıları tarafından satın alış fiyatları alınıyor Bu fiyatlar Yİ ÜFE den farklı olarak KDV ÖTV üzere dolaylı vergiler dâhil peşin ödemeler olarak belirleniyor TÜFE de fiyatlar endekse alınırken taksitli satışlar üzerinden fiyatlandırmalar yahut mutabakatlı fiyatlar dikkate alınmıyor 4 Yİ ÜFE de Fiyatlar web üzerinden elektronik ortamda derleniyor Bu derlemeler sanayi kapsamında yer alan unsurlar için her ayın 5 15 ve 25 inci günlerinde yapılırken ham petrol doğal gaz elektrik gaz üretim ve dağıtımı kesimleri için bir ay gecikmeli olarak yüklü ortalama fiyatlar üzerinden gerçekleştiriliyor TÜFE de ise bilgi derlemesi alanda yapılıyor Taze zerzevat ve meyveler futbol maçına giriş fiyatı LPG tüp gaz ve seçilmiş 16 besin eseri haftada bir defa öbür eserler ayda iki sefer derleniyor Mücevher altın sigaralar akaryakıt ve mazot fiyatları günlük olarak izleniyor Barkod dataları ve Internet üzerinden derlenen fiyatlar da günlük derleniyor TÜFE yayımlanma tarihindeki zamanlılık nedeniyle ayın 1 ile 24 ü ortasındaki fiyatlar hesaplamalara dâhil ediliyor ”
”Öte yandan kur artışlarının TÜFE ye yansıması daha sonlu kalıyor Zira Yİ ÜFE de kapsanan sanayi kesiti kur artışından en fazla etkilenen kesittir buna karşılık tarım ve hizmetler kesitleri kur artışında sanayi kesiti kadar etkilenmez ”
İKİ ENDEKS ORTASINDAKİ ORAN FARKLILIKLARI
”Aşağıdaki grafik Yİ ÜFE ile TÜFE datalarının gelişimini gösteriyor grafik TÜİK in Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi raporlarındaki bilgilerden yararlanılarak tarafımdan hazırlanmıştır
Grafik bize Yİ ÜFE ve TÜFE endeksleri ortasında giderek açılan bir fark olduğunu gösteriyor Asıl kopma 2021 yılında başlıyor ve 2022 yılında fark süratle büyüyor Bu iki endeks ortasında üst açıkladığımız nedenlerle fark olması olağandır Ancak bu kadar büyük bir fark olağan gözükmüyor Bu farkın olabilmesi için sanayi bölümündeki fiyat artışlarına karşılık öbür kısımlarda çok daha düşük artışlar hatta kimilerinde eksi fiyat artışları olması gerekiyor Halbuki ziraî üretimde gübreden tohuma sulamadan taşımaya kadar olağandışı fiyat artışlarının tesiriyle besin unsurları fiyatlarında çok yüksek artışlar kelam konusu Eğitim fiyatlarında ulaştırma hizmetlerinde doğalgaz fiyatlarında elektrik satış bedellerinde akaryakıttaki artışlar bunların altında değil Bütün bunlar TÜFE endeksinin gerçek durumu yansıtmadığı konusundaki argümanları güçlendiriyor Gerçekten ENAGrup un ölçümlerinde e TÜFE ismini verdikleri tüketici fiyat endeksi Mayıs ayı prestijiyle 160 76 olarak hesaplanıyor TÜİK TÜFE 73 50 ”