Hasan COŞKUN
Makine dalında dijitalleşme, otomaston ve robotik uygulamalarla verimlilik artışının konuşulduğu Sakarya Makine Sohbetleri’nin dördüncüsü yapıldı. Premier Inn Hotel’de yapılan toplantıya; Sakarya Makina İmalatçıları Birliği (SAMİB) ve Doğu Marmara Makina İmalatçıları İhtisas OSB (DOMİ- OSB) Lideri Turgay Çelik, SAMİB Kurucu Lideri Metin Kar, Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) İdare Heyeti Üyesi Günay Güneş, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ömür Uzunluğu Eğitim Merkezi Müdürü Doç. Dr. Barış Boru, Makina İmalatçıları Birliği (MİB) ve Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) İdare Konseyi Üyesi Fatih Kar, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) Robot Teknolojileri ve Akıllı Sistemler Uygulama Araştırma Merkez Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Gökhan Atalı ile makine bölümünde üretim yapan firmaların sahipleri ve temsilcileri katıldı. Toplantının açılış konuşmasını yapan DÜNYA Gazetesi Başdanışmanı-Yazar Dr. Rüştü Bozkurt, dijital teknolojiyi reddetmenin mümkün olmadığını belirterek, “Sakarya’da makine endüstrinde çok kıymetli gelişmeler var. Biz de buna tanıklık ediyoruz” dedi.
NE DEDİLER?
Örnek ve öncü olalım istiyoruz
TURGAY ÇELİK / SAMİB-DOMİOSB BAŞKANI
Sakarya’da nitekim çok özel ve hoş işler yapıyoruz. Bu tesadüf değil. Makine kesiminde kümelendik, Türkiye’de örnek bir gelişme sergiliyoruz. Hasebiyle SAMİB üyesi ve endüstrici arkadaşlarımızın çok çok farklı alanlarda çok başarılı işler yaptıklarını ve başarılara imza attığını görüyoruz. Bunu yaparken de yaptığımızı, gücümüzü ve potansiyelimizi bu ilin dışına da aktararak örnek ve öncü olalım istiyoruz. Sakarya hem bir tarım kenti hem de sanayi kenti. Güçlü bir makine bölümü var. Hasebiyle rehavete kapılmadan sürdürülebilir büyüme ile en âlâ olmayı hedefl iyoruz. Farkındalık oluşturarak makine kesimine katkı sağlamaya yönelik adımlar atmaya devam edeceğiz.
Makineci her talebe karşılık veriyor
METİN KAR / SAMİB KURUCU BAŞKANI
Makine, birçok kesimin ve parçacıkların bir ortaya gelmesiyle oluyor. Yapay zekânın da içinde olduğu çok sayıda kesimden oluşan, bünyesinde mekaniği olan, hidrolik pnömatik ve yazılımları olan bir bütün fakat kimi makineleri de muhtaçlıklar doğrultusunda dijitalleştirerek geliştirmek gerekiyor. Lakin genel olarak şunu söyleyebilirim. Sakarya’daki makineciler her talebe yanıt verebiliyor, her standartta makine üretebiliyor ve süratle yüksek kaliteli ve dijitalleşmiş makinelere geçiyor.
Odaklanmamız gereken bahislerden biri dijital ikiz
MUHAMMED RAŞİT BAHADIR / ARVASİS GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
Dijitalleşmek istiyorsak dijitalleşmek istediğimiz eser yahut makine noktasında bu objenin evvel bir dijital ikizini oluşturmamız gerekiyor. Odaklanmamız gereken en kıymetli mevzulardan bir tanesi dijital ikiz. Bir makinenin evvel tabiatına has fizikî ve matematiksel modelinin ortaya konması gerekir. Bunun yanında fizikî ve matematiksel olarak modellenemeyen yahut ölçülemeyen kimi mevzularda da yapay zekâ makine öğrenmesi üzere yardımcı usullerin hangilerinin nasıl kullanılacağının belirlenmesi gerekir.
Makinecilerimiz çok önemli bir yol almış
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN ATALI / SUBÜ, ROBOT TEKNOLOJİLERİ ARAŞTIRMA MERKEZ MÜDÜRÜ
Makinecilerimiz işin pratik kısmında aslında çok önemli bir yol almış. Ancak yeni teknolojilerin, dijitalleşmenin endüstriye entegrasyonu için üniversite ile işbirliği bu süreçte çok kıymetli. Sakarya’da esasen makine bölümünde önemli bir sinerji oluşmuş durumda. Yeterli bir fırsat yakaladı ve süratli bir büyüme trendinde. Sakarya’da makine kesiminde hareketlenme süratle gelişiyor lakin bu süreçte üniversite sanayi işbirliği çok daha fazla artırılırsa sonuca daha süratli varılacağını düşünüyorum.
Yazılımları yapacak gücümüz var
EMRE BEŞİR / TİO OTOMASYON GENEL MÜDÜRÜ
Makineyi çalıştırmak aslında işlevsel değil, kıymetli olan o makineyi vereceği arızayı evvelce tespit edip planlı bakıma sokabilmek. Böylece makine hiç durmadan çalışabilmesi gerekir. Makinelerde eksiklikler nelerdir diye soracak olursak yazılım manasında çok kritik eksiklerimiz var. Bütün data tabanının toplanıp, arıza sistemlerinin raporlanması gerekir. Fakat birden fazla makineci bunları yapmıyor. Makineciler muhtaçlıklarını tam tanım ederse yazılımları yapacak gücümüz var bizim.
Alanımızda doğrusunu yapmaya çalışıyoruz
GÜNAY GÜNEŞ / OSBÜK İDARE HEYETİ ÜYESİ
Biz üreten endüstriciler olarak kendi alanımızda en doğrusunu yapmaya çaba ediyoruz. İş dünyası olarak Sakarya Üniversitesi ve Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ile işbirliğinin inanılmaz yararlı süreçlerini yaşıyoruz ancak bu da her iki tarafın istemesiyle ve iradesiyle oluyor olağan. Her iki üniversitemizle güzel seviyede çalışıyoruz ve projeleri hayata geçiriyoruz. Sakarya olarak bu bölgenin atağa kalktığını ve kesimimiz ismine da önemli ataklar yaptığını herkese duyurmaya çalışıyoruz. Hem Türkiye’de hem de Türkiye dışında.
Makinenin işlevine yönelik fiyat hesaplanmalı
ÖNDER CUROĞLU / İSTİKAMET PROSES GENEL MÜDÜRÜ
Filtrasyon ve proses tahlilleri bahislerinde bugüne kadar bir çok firmaya danışmanlık ve sonrasında anahtar teslim olarak bir çok tesis tamamladık. Makineciler, gereksinimlerine nazaran makinenin işlevine yönelik bir fiyat hesaplaması yapmalılar, mali açıdan kıymetlendirme yaparak makineye bakmamalılar. Gereksinimi belirlemeden muhtaçlığa nazaran fiyat çıkarmadan makineye dijitalleşme getiremezler. Evvel makinenin işlevine yönelik bir fiyat hesaplaması yapılmalı, yanlışsız olan yol budur.
Dijitalleşme, hedefl erin takibini sağlıyor
ALİ İHSAN GÜNEŞ / FGİ İDARE ŞURASI ÜYESİ
Avrupa’da bulunan birçok küresel şirketlerin tesislerini gezdik ve şirketimizin çıtasını ona nazaran belirledik. Dijitalleşme sayesinde data sürece ve bilhassa bilgi sapmalarını daha erkenden görerek müdahale edebiliyoruz. Dijitalleşme, şirkete konulan hedefl erin etap basamak gerçekleşme süreçlerinin yakından takip edilmesine imkan tanıyor. Türkiye’de ve Avrupa’da bölümümüzdeki KOBİ seviyesindeki şirketler ortasında epeyce güzel bir durumda olduğumuzu birçok dış kaynaklardan duyuyoruz.
Dijitalleşmeyi daha üstlere çekmeliyiz
ORÇUN ÇAKMAK / ÇAKMAK VİNÇ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
Dijitalleşmeyi orta ileriye gerçek değil daha üstlere çekmemiz lazım. Biz sanayi 4.0 uygulamasını 5 yıldır deneyim ediyoruz. Türkiye’de denedik. Firmaların dijitalleşmesi düşünüldüğü kadar karmaşık şeylerden de oluşmuyor açıkçacı. Yapay zekâ biraz daha olayı pratikleştirmede yahut uygun fiyata getirilebilirse olur diye düşünüyorum. Evet, dünyada bu istikamette bir teknolojik gelişme var ve bu gelişmeye de ahenk göstermek zorundayız. Hem makine üretiminde hem makinelerin ürettiği eserlerde buna muhtaçlığımız var.
Dijital ahenk fabrikalardan başlar
SİNAN CİNOĞLU / KESİN MAKİNE GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
Her makinenin kendine has bir yazılım ihtiyacı var ve herkes bir üst versiyona geçmeye çalışıyor. Fakat asıl değerli olan makineyi üreten fabrikaların dijitalleşmesi. Biz üretim yapıyoruz. Lakin dijital ahenk makine üreten fabrikalardan başlar. Dijital ahenk sağlanabilirse işletmeler daha güçlü bir üretim altyapısına sahip olurlar ve bu avantaj işletmelerin yurt dışına açılmasını da kolaylaştırır.
Endüstri 4.0’da âlâ durumdayız
FATİH KAR / KAR METAL GENEL MÜDÜRÜ
Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği’nin raporuna nazaran Türkiye’nin 2019’da dijital puanı 2,94, 2020’de 3,24. Bu şunu gösteriyor. Demek ki yıllar içinde küçük oranda da olsa bu puanın artması düzeyimizin yükseldiği manasına geliyor. Dijital gelişim konusunda endüstriyel ihtilallerde çok geç kalmış bir ülke olarak sanayi 4.0’da o kadar da berbat durumda olmadığımızı düşünüyorum. Ayrıyeten bu işe baş yoran ve data üretmeye çalışan Sakarya’da da çok sayıda otomasyon firması var. Bu nedenle çok makûs durumda olduğumuzu düşünmüyorum.
İşletmeler akademisyenlerle çalışmalı
DOÇ. DR. BARIŞ BORU / SUBÜ, HAYAT UZUNLUĞU EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRÜ
Sakarya’da makine üretimi yapan firmalarımızın otomasyon sistemleri ve elektronik bileşenleri hem eserlerinde hem de süreçlerinde başarılı bir halde kullandığını görüyoruz. Hatta Türkiye ortalamasının üzerinde bir standardı yakaladıklarını söylemenin abartı olmayacağı kanaatindeyim. İnsan olarak hissedebildiğimiz kadar kabiliyetliyiz gerçeğini ben makineler ve sistemler için de geçerli olduğunu düşünüyorum. Bilhassa işletmelere, alanında dal deneyimli akademisyenlerle çalışmalarını tavsiye ediyorum.
Dijitalleşmeyle ilgili meselemiz olmaz
TANSEL CAVİT KULAK / OPTİMAK STU GENEL MÜDÜRÜ
Bizler makinelerimizi üretirken istediğimiz dijital dönüşüm teknolojisini kullanabiliriz. Zira dijital dönüşüm teknolojisi üretmiyoruz. Dijital dönüşüm teknolojisini satın alıyoruz. Biz teknolojileri yanlışsız kullanabilirsek makine üreticileri olarak dijitalleşme ile ilgili hiçbir meselemiz olmaz. Münasebetiyle Sakarya’daki makinecilerin bu noktada faal ve uzman olduğunu düşünüyorum. Firmalarımızın dijital teknolojiyi, dünyadaki bütün rakiplerimizle tıpkı güçte, birebir esneklikte ve birebir başarıda kullanabilecek yetenekte olduğunu düşünüyorum.
Dijitalleşme ve inovasyonu içselleştirdik
ŞEVKET ÇALIŞKAN / KROMEL MAKİNE GENEL MÜDÜRÜ
Dijitalleşmede ilerleme kaydeden, süreçlerde dijitalleşmeyi kullanan, dijital stratejiyi kuran, kullanan, bilgi ve donanıma ulaşmak için çabalayan ve bu bilgi ve donanımı kullanmakta istekli, dijitalleşme ve inovasyon kültürünü içselleştirmiş bir şirketiz. Maksadımız dijitalleşmede öncü pozisyonunda olmak, farklı süreçleri dijital sistem üzerinde entegre etmektir. Süt eserleri üretim tesisleri ve makineleri kesiminde firmamızı değerlendirdiğimizde dijitalleşmede ve otomasyon teknolojisinde Türkiye’de öncü pozisyonda olduğumuza inanıyoruz.
Maliyeti azaltmak için dijital adımlar atmalıyız
RECEP YILMAZ / ARVASİS KURUCU ORTAĞI
Konuşurken öğrenemiyoruz fakat dinlerken öğreniyoruz. Burada SAMİB’in oluşturduğu sinerji çok değerli. Burada genç jenerasyonlar görüyorum. Neden üretimlerimizi dijitalleştirmeye çalışıyoruz. Zira gelişen dünyada bu değişime ayak uydurmazsanız bir süre sonra bu sürecin dışında kalırsınız. Her fabrikanın, her şirketin üretim yapısı, faaliyet alanı farklı. Bu nedenle evvel gereksinimler yeterli tespit edilerek dijitalleşme belirlenmeli. Maliyeti azaltabilmemiz için bizler de dijitalleşmeyi kendi bütçemiz kadar kendi yapımız kadar dijital adımlar atmak zorundayız.
Büyük fabrikalar bizim konfor alanımız
SADIK YİĞİT / ETA ELEKTROTEKNİK GENEL MÜDÜRÜ
Endüstri 4.0 ve dijitalleşmenin aslında uygulama tarafındayız. Daha çok otomasyon ayağındayız. 1972 yılında kurulmuş bir firmayız. Yüklü olarak büyük fabrikalarla çalışıyoruz. Makinecilerle de çalışıyoruz fakat büyük fabrikalar bizim konfor alanımız. Makinecilerle çalıştığımız işlerde gördüğümüz deneyim şu. Genel itibariyle maliyet ögesine takılıyoruz. İşimizin totalinde yüzde 70-80 ithal materyal var. Yalnızca makinede izlenebilirlik değil prosesleri de optimize etmek gerekir.
Bilgisayar kullanmak dijitalleşme değil
ERDEM DUGAN / DUGAN GÜÇ SAHA MÜHENDİSİ
Dijitalleşme bir ihtiyaçsa şayet bu aslında gerçekleşmek durumunda. Lakin bu süreci de çok güzel yorumlamak gerekiyor. Bilgisayar kullanmayı dijitalleşme olarak algılamamak gerekir. Bizim şu ana kadar imalatını yaptığımız makineler şayet bir yerlerde çalışıyorsa demek ki onların dijitalleşmeye muhtaçlığı yoktur diye düşünüyorum. Ancak daha teknolojik daha karmaşık teknoloji gerekiyorsa o vakit dijitalleşme olacak ve muhtaçlık olacaktır. Dijitalleşme bir muhtaçlık olarak tespit edilmişse ondan sonra ilerlenmesi gerekir.
Dijitalleşme bir karar değil ihtiyaç
KENAN CİNOĞLU / KESİN MAKİNE GENEL MÜDÜRÜ
Firmamız dijitalleşme alanında planlama, kalite, üretim ve finans tarafında önemli bir ilerleme kat etti. Dijitalleşme bilgileri bir algoritma çerçevesinde yapay zekâ ile karar alma, verme konusunda firmamızdaki verimliliği ortalama yüzde 200 oranında artırdı. Ortalama baz alındığında firmamız kalite, teknoloji ve yenilik alanında Türkiye ortalamasında üst sıralardadır. Geleceği şekillendirmek ve daldaki faaliyetleri kolay bir hale getirmek için dijitalleşme bir karar değil muhtaçlık olarak değerlendirilmelidir.
Makinelerimizin otomasyon seviyesi arttı
SABRİ TECELLİ / MİLKMAN MAKİNE GENEL MÜDÜRÜ
Bugün dalımızı incelediğimizde bilhassa son 10 yılda makinelerimizin otomasyon seviyesinde çok önemli bir artış olduğunu görüyoruz. 10 yıl evvel manüel yüklü olarak ürettiğimiz makineler bugün teknolojik makineler haline geldi. Bugün peynir üretiminde makinelerde güç tahminen lakin pastörize süt üzere ayran üzere yoğurt üzere eserlerde biz karanlık odalarda bu eserleri üretebiliyoruz. Şayet dijitalleşmeyi konuşuyorsak o vakit fuarları da dijital yapmak lazım. Fuar odaklı bu türlü bir çalışma da yapılabilir.