Hilal SARI
Dünyanın en büyük 100 perakende şirketinin yüzde 94’üne hizmet veren ABD’li yazılım şirketi Microsoft’un Ortadoğu ve Afrika Perakende Bölüm Yöneticisi Ramy Fares, global perakende dalında pandemi ve dijitalleşme öncesi “maliyet ve verim” olan odağın, artık “direnç ve şeffaflık” olarak değiştiğini belirtiyor.
İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde 1-2 Haziran tarihlerinde “Dijital Dönüşüm” temasıyla gerçekleşen Perakende Günleri’nde ana konuşmacılardan biri olan Fares, perakende kesiminin pandemi ve dijitalleşmeyle birlikte nasıl dönüştüğünü ve perakendecilerin rekabet avantajı için nelere odaklandığını DÜNYA’ya kıymetlendirdi.
COVID-19 pandemisinin dalın değişimine sürat kattığına dikkat çeken Fares, pandeminin kesimdeki dönüşümü hızlandırdığını, bunun pazara yalnızca dijitalde hizmet veren birçok perakende markayı soktuğunu, bu durumun daldaki oyuncular için müşteri sadakatini daha kıymetli hale getirdiğini belirtiyor.
Tedarik darboğazlarının bölümde bir mahallileşme trendi de başlattığına dikkat çeken Fares, “Eskiden kesimin odak noktası maliyetler ve verimdi. Artık birçok perakendeci, aksamalara karşı daha dirençli hale gelmek için tedarik zincirini nasıl yerelleştirebileceğine, planlarını daha düzgün yapabilmek için şeffaflığını nasıl artırabileceğine odaklanmış durumda” diyor.
Ukrayna savaşı yahut Çin karantinaları üzere zincirleri aksatan beklenmedik gelişmeler karşısında, daha dirençli hale gelmek, şirketlerin daha süratli uygunlaşmasını sağlıyor. Bilgi sayesinde erişilebilen şeffaflık ise perakendecilerin önünü daha âlâ görebilmesine yardımcı oluyor.
Mağazanın rolü ve gayesi değişiyor
Fizikî mağazacılık ve online mağazacılığın artık birlikte hareket etmeye ve birbirini beslemeye başladığını aktaran Fares, “Fiziksel mağazanın gayesi ve rolü değişiyor. Tecrübe tüketici için çok değerli hale geldi ve dijital yatırımlarla perakendeci bu tecrübesi geliştirmeli” diyor. E-ticaretteki yükselişin fizikî mağazaların sayısını azaltmasının bir istihdam sorunu (işten çıkarmalar) getirip getirmeyeceği sorusuna ise Fares’in cevabı: Hayır, perakendeciler mağazalarını ‘fullfillment’ merkezine dönüştürüyor.
“Selfie” gönder, site sana şekline uygun seçenekleri getirsin
Microsoft takımından perakende günlerinde yapılan demo sunumunda da bu değişime dair çok çarpıcı uygulama örnekleri sergilendi. Örneğin bir moda perakendecisinin online mağazasında biçiminize uygun kıyafetleri görebilmek için ‘chatbot’a bir ‘selfie’ gönderiyorsunuz, site sizin şeklinize uygun seçenekleri önünüze getiriyor. Kıyafeti denemek mi istiyorsunuz? Yeniden tıpkı siteden en yakın mağaza seçeneğine yönlendiriliyor, fizikî mağazadaki satış temsilcisiyle randevu ayarlayabiliyorsunuz. Satış online kanaldan olsa da tüketici tecrübesini fizikî mağazada yaşamaya devam ediyor.
Sürdürülebilirlik en kıymetli trendlerden
Tüketicilerin ve çalışanların kârlılıktan fazla bir hedefe hizmet eden markaları tercih etmesi nedeniyle, sürdürülebilirlik de perakendecilerin ajandasında en kıymetli unsurlardan. Fares, marka algısı üzerinde çok değerli bir tesiri olması nedeniyle perakendecilerin üç farklı seviyede – kendi faaliyetlerinde, tüketici seviyesinde ve tedarik zincirlerinde – sürdürülebilirlik için çalıştığını aktarıyor ve ekliyor: “Birçok perakendeci tedarik zincirlerini sürdürülebilir olmaya zorlayacak.”
Birleşik Arap Emirlikleri’nden bir örnek de veren Fares, “Tüketiciler ve perakendeciler bir ortaya gelerek hükümeti tek kullanımlık plastik eserlerin yasaklanması için ikna etti. Yeni uygulama 1 Haziran’da başlıyor” diyor.
Global talep güçlü, düşüş yok, dönüşüm var
Enflasyonun dünya genelinde tüketicileri harcamaları hakkında daha dikkatli olmaya ittiğini aktaran Fares, faizlerdeki yükselişle tasarrufa yönelimin de artacağını belirtiyor. Ayrıyeten gelirlerdeki gerçek erime, tüketicileri lüks perakendeden daha temel gereksinimlere yönlendirdi fakat Fares seyahatin geri gelmesiyle lüks perakendede satışların hızlanmasını öngördüklerini aktarıyor. Fares’in dikkat çektiği bir başka trend ise “sağlıklı” ömür alışkanlıklarının artmasıyla perakendede de buna bağlı bir dönüşüm yaşandığı. Perakendede global talep görünümünün güçlü seyrini koruduğunu belirten Fares “Talep düşmüyor ancak değişiyor” diyor.
Besin market, konut dekorasyon ve moda, dönüşümün öncüsü
Perakende besin marketler, dönüşümün başını çekiyor. Pandemi ve uzaktan çalışmayla daha değerli hale gelen mesken dekorasyon da dönüşümde ikinci sırada. Moda perakendeciliği de yeniden perakendedeki dönüşümün öncülerinden.
Dal 30 trilyon dolara koşuyor
E-Marketer tarafından yayınlanan bir rapora nazaran bu yıl 27,3 trilyon dolara ulaşması beklenen global perakende pazarı, 2024’te 30 trilyon dolar eşiğini de aşacak. 2022’de COVID-19 kısıtlamalarının kalkmasıyla global perakende satışlar evvelki yıla nazaran yaklaşık yüzde 10’luk bir büyüme kaydetti. Pandeminin global ekonomiyi en sert vurduğu 2020 yılında bölümün toplam satışları 23,7 trilyon dolar seviyesindeydi.
Perakendecilere rekabet avantajı için 4 değerli tavsiye
Dijitalleşmenin artık bir departmana bağlı kalmadığını, şirketin CEO seviyesinde verilen kararlarla tertip genelinde genel kültürel bir değişim olduğunu vurgulayan Microsoft MEA Perakende Yöneticisi Ramy Fares, rekabet avantajı için perakendecilere 4 değerli tavsiyede bulunuyor. Bu 4 alan birebir amanda Microsoft’un sunduğu tahlillerle perakendeci müşterilerinin dönüşümünü desteklediği alanlar.
Bilginizin bedelini maksimize edin: Perakende data yaratılmasına çok yatkın bir alan. Tüm bu datalar, operasyona girdiğiniz adres, satın alma noktası, tüketicinin her hafta aldığı meyve zerzevat, vb. perakendecilerin data odaklı bir şirket olmasını sağlar. Datalar, operasyon olsun, talep öngörüsü olsun, fiyat belirleme yahut stok ünite maliyetleri olsun, gerçek vakitli bir görünürlük de sağlar.
Şeffaf ve dirençli tedarik zinciri inşa edin: Perakendeci akıllı ve sürdürülebilir bir tedarik zincirine sahip olmalı. Yapay zeka kullanımı burada çok yaygın. AI artık yeni bir teknoloji değil ve Netflix izlerken bile aslında faydalandığınız bir teknoloji. Perakendede, Amazon artık AI sayesinde prime müşterilerinin ne alacağını kestirim edip bir günde sevkiyat yapabilmek için müşteri alımı yapmadan bölgedeki depoya eseri gönderebiliyor.
Alışveriş tecrübesini zenginleştirin: Mağaza, araç, araçlar mağaza oluyor. Toplumsal medya kanalları artık perakendede çok değerli. Dijital teknolojilerle mağaza tecrübesi “kendin öde çık” üzere uygulamalarla daha da zenginleşmeli. Online kanalda da tecrübe zenginleşmeli.
Mağaza çalışanlarını güçlendirin: Perakende mağaza çalışanları gelecekte marka elçilerine dönüşecek. Elektronik bir mağazaya gittiğinizde çalışanın artık çok net bilgilere sahip olması lazım, bu nedenle perakendenin tüm alanında çalışanların eğitimi de kritik kıymete sahip.