Zeytinburnu Kültür Sanat 2-3 Nisan 2021 tarihlerinde Said Halim Paşa Sempozyumu’nu gerçekleştirdi.
Sempozyumun açılışında konuşan AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş Said Halim Paşa’nın, Osmanlı’nın çöküş devrine devalar arayan, bu çöküşü durdurmaya çalışan, çok âlâ yetişmiş bir entelektüel ve dirayetli bir devlet adamı olduğunu tabir etti.
KURTULMUŞ’TAN DİKKAT ÇEKEN AÇIKLAMALAR
Said Halim Paşa’nın niyetlerindeki farklılığa dikkat çeken Kurtulmuş “Said Halim Paşa, yalnızca “Niçin mağlup olduk?” sorusu değil, birebir vakitte “Ne yapmalıyız?” sorusunu da gündeme getirmiş olan bir mütefekkirdir. Said Halim Paşa’nın İslamlaşmak dediği, İslamcılık dediği, ismine ne derseniz deyin kendi kökleri üzerinden bu milletin, bu medeniyet coğrafyasının tekrar yükselmesi şuuru önümüzdeki on yıllara damgasını vuracak eskimeyen bir siyasi istikamet, eskimeyen bir siyasi manifestodur.” halinde konuştu.
“HEDEFİMİZ EN TEMELDE BİR ATMOSFER İNŞA ETMEKTİR”
Zeytinburnu Belediye Lideri Ömer Arısoy ise “Zeytinburnu Kültür Sanat, açıldığı 2009 yılından beri açılış ülkülerine bağlı kalan ve bu istikametiyle Zeytinburnu ve İstanbul halkı için göz aydınlığı denilebilecek bir kurum olmuştur. Bunu bilhassa vurguluyorum, zira bilhassa mahallî yönetimlerde bizimkisi üzere kurumlarda inşa edilen yapılara maddi ve manevi bir misyon yüklenerek açılan kurumların o misyonun istikrarla sürdürülmesi de hayati bir ehemmiyet arz etmektedir. Kültür sanat işleri kelam konusu olduğunda, sürdürülebilirliğin sağlanması, sabır ve istikrar, planlamada kesinlikle göz önünde bulundurulması gereken unsurlar olmalıdır. Zira bir kültür sanat merkezi inşa ederken, temel gayemiz, en temelde bir atmosfer, bir iklim inşa etmektir.” sözlerini kullandı.
HAYATI, ENTELEKTÜEL DÜNYASI, İSLAMCILIĞI VE FİKRİ MİRASI
“Osmanlı Sadrazamı ve Düşünür: Said Halim Paşa Sempozyumu” isimli aktiflik Said Halim Paşa’nın hayatı ve entelektüel dünyası risalelerinden anılarına, İslamcılığından günümüz için manasına, mektuplarından yakın/uzak dostlarına, ıslah telakkisinden sadaretine pek çok mevzunun ele alınmasını sağladı. Ayrıyeten maariften kitaplarının neşir serencamına, Fransızca yazma tercihinden bayan serbestisine yaklaşım biçimine, hafızamızdaki yerinden aydın yabancılaşmasına uzanan sıkıntılar etraflı bir formda konuşuldu.
Cevat Özkaya’nın oturum başkanlığını üstlendiği açılış oturumda hafızayı tazelemek hedefiyle, Said Halim Paşa’nın hayatı, fikrî gelişimi, İslamcılığı, kendisini yüzyıl sonra hatırlamanın manası ve günümüze ne söylediği bahisleri üzerinde duruldu. Bu oturumda Doç. Dr. Hanefi Bostan, Said Halim Paşa’nın hayatını anlatırken Prof. Dr. Yasin Aktay İslamcılık fikri açısından Said Halim Paşa’nın gerçekçi analizleri üzerinde durdu. D. Mehmet Doğan Said Halim Paşa’nın siyasi kişiliğini Birinci Dünya Savaşı’ndaki rolü çerçevesinde ele alırken Prof. Dr. Kudret Bülbül ise İstanbul, Batı ve Mısır çizgisinden konuşan Said Halim Paşa’nın kanılarının günümüz için manasına dikkat çekerek onun hâlâ çağdaşımız olduğunu vurguladı.
MEKTUPLAR, KASIN SORUNU, DOSTLUKLAR VE TEKLİFLER
Oturum başkanlığını Beşir Ayvazoğlu’nun yaptığı birinci oturumda Prof. Dr. Abdullah Uçman Said Halim Paşa ile İstek Tevfik mektuplaşmaları üzerinden bir devri çerçeveledi. Cihan Aktaş ise düşünürün bayan problemi hakkındaki kanaatlerinde karşılaşılan problemleri, Osmanlı bayan hareketinin talepleriyle mukayeseli bir halde ele aldı.
Prof. Dr. Mustafa Gündüz ise Said Halim Paşa’nın Osmanlı’nın karşılaştığı sorunların tahlili bağlamındaki tekliflerinde öne çıkan konuların altını çizdi. Dr. Kemal Kahraman ise Said Halim Paşa’nın “İslâmlaşmak” isimli risalesinin İngilizce, Arapça ve Urduca’ya çevrilmesinde kıymetli rol üstlenen Muhammed Marmaduke Pickthall’ün portresini mukayeseli bir yaklaşımla ortaya koydu.
3 Nisan Cumartesi günkü ikinci oturumu Doç. Dr. Turgay Anar yönetti. Oturumun birinci konuşmasını yapan Ümit Aktaş, Said Halim Paşa’nın Osmanlı’daki krizi nasıl ele aldığını ortaya koyarken Doç. Dr. Ahmet Dağ bürokrat tarafıyla de öne çıkan düşünürü tıpkı devirde yaşayan ve misal yaklaşımlar geliştiren Batı kurumlarında eğitim gören çok lisanlı, çok kültürlü bir Çinli aydın olan KuHung-Ming’le karşılaştırdı. Dr. Güngör Göçer, Said Halim Paşa’nın siyasi kişiliğini şehadetine giden yol bağlamında özetledi. Erdal Kurğan ise meşrutiyeti tekrar düşünmek bağlamında Said Halim Paşa ve analojik kurtuluş reçetelerinin manası üzerinde durdu.
Prof. Dr. Fazıl Gökçek’in oturum başkanlığını yaptığı üçüncü oturumda Hakan Arslanbenzer çelişki çeşitleri çerçevesinde Said Halim Paşa’yı ele alırken İbrahim Öztürkçü Said Halim Paşa’nın sanat, musiki ve sporla münasebetini kültürel faaliyetleri odağında işledi. Kürşad Arıkan öteden beri çok çeşitli formlarda ele alınan Said Halim Paşa’nın Fransızca yazması sıkıntısını, müellifin lisanı ve üslubu zaviyesinden besbelli kıldı. Dr. Ali Haydar Beşer Said Halim Paşa’nın sosyolojik analizleri bağlamında iktisadın ıslahına dair lisana getirdiklerine odaklandı.
Oturum başkanlığını Prof. Dr. Ferhat Ağırman’ın üstendiği dördüncü oturumda Prof. Dr. Bedri Gencer Said Halim Paşa üzerinden şeriat ile hakikat ortasında İslamcılık akımının yaklaşımlarına dikkat çekti. Prof. Dr. Ergün Yıldırım ise düşünürün çağdaş siyasal teolojisinden hareketle İslam siyasi fikrinin demokrasi çağında var oluşunu irdeledi. Dr. Kürşad Atalar Said Halim Paşa’nın Batılı kavramlara dönük yaklaşımını birinci devir İslamcılığındaki “savunmacı” telaffuzun bir göstergesi biçiminde ele alırken Dr. Vahdettin Işık ise Said Halim Paşa’nın tadilen ıslah anlayışı olarak İslamlaşmak teklifini öne çıkaran bir okuma yaptı.
Prof. Dr. Yücel Bulut’un yönettiği beşinci ve son oturumda Prof. Dr. Kenan Çağan, entelektüel dünyası çeşitli incelemelere mevzu olan Said Halim Paşa için eleştirel içerikli bir yaklaşım ortaya koydu. Prof. Dr. Mehmet Fatih Birgül mukayeseli bir perspektifle Said Halim Paşa ile Nurettin Topçu’da “milliyet”, “din” ve “aydının yabancılaşması” problemini ele aldı. Gülşen Özer Meryem Cemile’nin Said Halim Paşa’yı nasıl okuduğunu bariz kılarken Dr. Ahmet Süruri ise Said Halim Paşa neşriyatının tarihçesi ve sıkıntılarını örneklerle ortaya koyarak bir düşünürü anlamak için öncelikle metinlerinin gerçek neşirlerine sahip olmanın kıymetini hatırlattı.
Sempozyumda sunulan 24 bildirinin kimisi Said Halim Paşa’nın hayatı, siyasi kişiliği, yakın etrafı, kültür ve sanata dayanak vermesi üzere bahislere kimisi ise onun düşünür vasfını, yapıtlarında karşımıza çıkan temaları, risalelerinin yayın süreçlerini, öteki coğrafyalardaki takipçilerini incelikle ve derinlikle ele aldı. Sempozyumda sunulan bildirimlerin de yer aldığı çok geniş kapsamlı Said Halim Paşa kitabı ise önümüzdeki günlerde okuyucularla buluşacak. Kitap Paşa’nın ömür hikayesi, siyasi ve ilmî kişiliği, entelektüel birikimi, Türk çağdaşlaşması ve İslam fikri üzerine yaptığı tespit ve teşhisler, adil bir dünya sistemi kurmak için dikkat edilmesi gereken konuları içerecek.
