Çoğumuz dünyanın Konya travesti bir yerinde bize tıpatıp benzeyen bir ikizimiz olduğunu sokakta bir gün gezerken bu yabancı lakin bir yandan da çok tanıdık figürün yanı başımızdan geçeceğini düşünürüz
Bir de kendinize teğe bir Konyaaltı travesti benzeyen sizden en değerli farkı ise külliyen dijital bir hayat sürmesi olan bir kopyanızı yarattığınızı düşünün
Öyle bir çağda yaşıyoruz ki gerçek hayatta var olan neredeyse her şey dijital dünyada Küçükyalı travesti da kopya ediliyor Kentler otomobiller meskenler hatta beşerler bile
Adından sık sık bahsedilen kendinizin bir avatarının sokaklarında salınacağı sanal dijital bir dünyayı planlayan çoklu cihan metaverse üzere dijital ikizler konusu Kurtköy travesti da teknoloji trendlerinde son vakitlerde üst sıralara yerleşti
Dijital bir ikiz fizikî dünyada var olan bir şeyin teğe bir kopyası manasına geliyor Fakat dijital ikizin tek bir gayesi var Gerçek Lara Travesti hayatta var olan versiyonun daha da geliştirilmesine yardımcı olmak bir manada gerçek hayata bir geri bildirim sunmak
İlk etapta bu cins dijital ikizler yalnızca karmaşık üç boyutlu bilgisayar modellemeleriydi Lakin yapay zeka ve internet birleşimiyle gerçeğinden daima öğrenen ve gelişen dijital replikalar inşa etmek mümkün oldu
Teknoloji uzmanı Rob Nadirle 2020’li yıllar bitmeden insanın düşünme yetisine sahip dijital ikizlerinin birinci sürümleriyle tanışacağımıza inanıyor
Enderle Bu replikaların ortaya çıkması için çok fazla baş yorulması ve etik çekincelerin kıymetlendirilmesi gerekiyor zira bizim düşünme yetisine sahip replikalarımızın yaratılması patronlar için çok cazip olabilir diyor ve kelamlarını şöyle sürdürüyor
Eğer firmanız sizin dijital ikizinizi yaratırsa ve ‘Baksana biz senin dijital ikizine maaş falan ödemiyoruz seni niçin hâlâ işte tutalım ki ‘ diye sorarsa o vakit ne olacak
Rob Nadirle dijital ikize sahip olup olmamanın metaverse çağının en kıymetli soru işaretlerinden biri haline geleceğini düşünüyor
BİLİM KURGU ROMANI GİBİ
Halihazırda insanın ikizinin yaratılması çalışmalarına başlanmış durumda Fakat bu avatar çalışmaları hala çok kaba ve ilkel aşamadalar
Örneğin Meta’nın sanal gerçeklik platformu Horizon Worlds’de avatarınıza kendi yüzünüze emsal bir yüz verebiliyorsunuz fakat avatarınızın şimdi bacakları olamıyor zira teknoloji hala o düzeye gelmiş değil
Oxford Üniversitesi’nde yapay zeka çalışmaları üzerine araştırmalar yapan Profesör Sandra Wachter insanların dijital ikizlerini üretme fikrinin çok cazip olduğunu kabul ediyor
Waschter Bu heyecan verici bilimkurgu romanlarını andırıyor ve şu anda tam da o denli bir noktadayız diyor
Profesör Sandra Wachter bir kişinin hukuk fakültesinde başarılı olup olmayacağının rahatsızlık geçirip geçirmeyeceğinin cürüm olaylarına karışıp karışmayacağının hâlâ tartışılan ‘Gen mi etraf mi ‘ nature vs nurture sorusuna bağlı olacağını söylüyor
Bunda talihin arkadaşların ailenin ve sosyo ekonomik geçmişin etrafın ve doğal ki şahsî seçimlerin tesirli olacağını belirten Profesör Wachter yapay zekanın şimdi bu üzere toplumsal olayları varsayım etmekte yetersiz olduğunun altını çiziyor ve şöyle diyor
Bir insanın başlangıcından sonuna dek hayatını anlayıp modellendirebilmek için daha çok yol kat etmemiz lazım ki o da bir gün mümkün olabilirse
Bugün eser tasarımı dağıtımı ve kent planlamacılığı üzere alanlarda dijital ikizler karmaşık bir düzlemde ve kapsamlı olarak kullanılıyor
Formula 1 yarışlarında örneğin McLaren ve Red Bull ekipleri yarış otomobillerinin dijital ikizlerini kullanıyorlar
Öte yandan kargo bölümünün kıymetli firmalarından DHL de daha uygun bir randıman yakalayabilmek için deposunun ve arz zincirlerinin dijital bir haritasını çıkarıyor
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI DİJİTAL ÇÖZÜMLER
Giderek kentlerimizin de dijital dünyada kopyaları çıkarılıyor Ulaşım sistemlerinin caddelerin ve binaların gerek dizaynlarını düzgünleştirmek gerekse faaliyetlerini izlemek hedefiyle Şangay ve Singapur’un dijital ikizleri üretilmiş durumda
Singapur’da kentin dijital ikizinin vazifelerinden biri hava kirliliğinin ağır olduğu bölgelerden kaçınmak isteyen insanlara yeni yollar önerilmesine yardımcı olmak
Bazı kentler bu teknolojiyi altyapı çalışmaları için örneğin yeni metro sınırlarının nereye yapılması gerektiğini belirlemek maksadıyla kullanıyor
Orta Doğu’daki yeni kimi kentler de hem gerçek dünyada hem de dijitalde birebir anda inşa ediliyorlar
Fransız yazılım firması Dassault Systemes dijital ikiz teknolojisi için binlerce şirketten teklif aldığını söylüyor
Böylece diğer firmaların da yeni fütüristik projeleri tasarlamaları da mümkün oluyor Havada giden tekerlekleri olan jetler ya da motosikletler hatta uçan otomobiller tasarlanabiliyor
Bunların daha sonra fizikî prototipleri de yapılıyor alışılmış ancak modelleme son basamağa kadar dijital düzlemde gerçekleştiriliyor
TIPTA ÇIĞIR AÇABİLİR
Dijital ikizlerin en çok paha katacağı alanın ise sıhhat hizmetleri olması bekleniyor
Dassault’un Canlı Kalp projesi insan kalbinin analiz ve tahlil edilebilecek sanal bir modellemesini yaratarak cerrahların ‘Şuraya müdahale edersem ne olur ‘ çeşidi birçok senaryosunu burada uygulayabilmesini birçok yolu ve tıbbi araç gereci bu halde deneme yanılma yoluyla kullanabilmesini öngörüyor
Dr Steve Levin tarafından geliştirilen proje Levin’in özel hayatındaki şahsî ihtiyaçlarından filizlenmiş
Zira doğuştan kalp hastası olan ve 20 yaşına geldiğinde kalp yetmezliği riski artan kızının tedavisi için Levin birkaç yıl evvel kızının kalbinin sanal gerçeklikte bir replikasını yaratmaya karar vermiş
Boston’daki çocuk hastanesi bu teknolojiyi gerçek hastaların kalp rahatsızlıklarını haritalandırmak için kullanıyor Tıpkı teknoloji Londra’daki Great Ormond Street Hastanesi’nde de nadir görülen ve tedavisi sıkıntı olan kalp hastalıklarından muzdarip çocukların tedavisinde kullanılmak üzere geliştiriliyor
Dessault’un global yöneticisi Severine Trouillet dijital bir kalp üzerinde yapılan deneyler sayesinde hayvanlar üzerinde deney yapılması gereksiniminin da azalacağını belirtiyor
Firma bugünlerde göz ve hatta beyin de dahil olmak üzere çeşitli öbür organların dijital ikizlerini üretmeyi planlıyor
DÜNYA’NIN İKİZİ
İnsan organlarını kopyalamaktan daha argümanlı bir proje varsa o da bütün gezegenin dijital bir kopyasını üretmek
ABD’li yazılım firması Nvidia’nın işlettiği Omniverse platformu sanal dünyalar ve dijital ikizler yaratmak için tasarlanmış
Platformun en tezli amacı Dünya’nın bütün yüzeyinin yüksek çözünürlüklü fotoğraflarıyla dijital bir ikizini inşa etmek
Earth 2 Dünya 2 ismi verilen bu projede derin öğrenme modellemeleri ve nöral ağlar kullanılarak iklim değişikliği üzere sıkıntılara tahliller geliştirilmesi umuluyor
Mart ayında Avrupa Komitesi ve Avrupa Uzay Ajansı Dünya’nın dijital bir ikizini yapmak üzere kendi planları da olduğunu açıklamıştı