Çin’de, ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin mümkün Tayvan ziyareti öncesi, resmi açıklamalarda ziyaretin gerçekleşmesi halinde “askeri karşılık” dahil sert yansılar verileceğine ait bildirilerin akabinde basında ve toplumsal medyada çatışmacı açıklamaların arttığı gözleniyor.
Komünist Partinin yayın organı, milliyetçi çizgideki Küresel Times gazetesi, şimdi doğrulanmayan ziyaretle ilgili yayımladığı, “ABD, Pelosi’nin Tayvan ziyaretinin yerleştirdiği mayını temizlemeli” başlıklı imzasız baş yazıda, Temsilciler Meclisi Lideri’nin mümkün ziyaretinin, “Çin-ABD ilgilerinin ve Tayvan Boğazı’ndaki durumun kesiştiği bölgeye döşenen bir mayın olduğunu” savundu.
ABD Lideri Joe Biden’ın Çin Devlet Lideri Şi Cinping ile 28 Temmuz’da yaptığı telefon görüşmesinde ülkesinin “tek Çin” siyasetine bağlı olduğunu ve Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemediğini belirttiğini hatırlatan gazete, “(Bunu söyledikten sonra) Washington’ın 3 numaralı yetkilisinin Tayvan’ı ziyaret etmesi nasıl bir tutumdur? Şayet gelip benim egemenliğime saldırırsan bunun bedelini sana ödetirim. Bu kimseyi tehdit etmek yahut korkutmak değildir, Çin’in kendi temel çıkarlarını müdafaası ve savunmasıdır.” sözüne yer verdi.
Çin Halk Kurtuluş Ordusunun (PLA), bu hassas devirde, Pelosi’nin uçağını “dakik biçimde takip edeceğini” söz eden gazete, “(Pelosi’nin uçağı) Şayet hava alanımıza hakikat uçarsa, PLA savaş uçakları, onu takip edebilir, yolunu kesebilir, ihtarda ve müdahalede bulunabilir, inmeye yahut dönmeye zorlayabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
“Ateşle oynayan kendini yakar”
Çin Devlet Lideri Şi Cinping, 28 Temmuz’da ABD Lideri Biden ile yaptığı telefon görüşmesinde, Tayvan konusunda yabancı müdahalesinin kabul edilmeyeceğini belirterek, “Çin hükümeti ve halkının Tayvan konusundaki tutumu tutarlıdır; ulusal egemenliği ve toprak bütünlüğünü korumak, 1,4 milyardan fazla Çinlinin ortak iradesidir. Halkın iradesi çiğnenemez. Ateşle oynayan kendini yakar.” diye konuşmuştu.
Çin Savunma Bakanlığı, bu hafta içinde yaptığı açıklamada, Pelosi’nin ziyaretinin gerçekleşmesi halinde askeri karşılık verebileceği ikazında bulunmuş ve “Pelosi Tayvan’ı ziyaret ederse, Çin ordusu boş durmayacak.” sözünü kullanmıştı.
Dışişleri Bakanlığı da mümkün ziyaretle ilgili, “Her çeşit olasılığa hazırlıklıyız. Şayet ABD tarafı ziyarette ısrar ederse, egemenliğimizi ve toprak bütünlüğümüzü korumak için güçlü ve kararlı önlemler alacağız.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
“Savaşa hazırlanıyoruz!”
Pelosi’nin ziyareti öncesi Tayvan ve etrafında askeri hareketliliğin arttığı gözleniyor. PLA donanması hafta sonunda Tayvan Adası’nın karşı kıyısındaki Fucien ve Güney Çin Denizi kıyısındaki Guangdong eyaletlerinde tatbikatlar düzenlerken, bölge gemi trafiğine kapatıldı.
Bu ortada PLA’nın ülkenin kuzeyindeki 80. Ordu Kümesi, toplumsal paylaşım sitesi Weibo hesabında, “Savaşa hazırlanıyoruz!” bildirisini paylaştı. İleti kısa müddette 1,5 milyondan fazla beğeni aldı.
Şandong eyaletinde konuşlu, Kuzey Cephe Komutanlığı’na bağlı ordu kümesinin Tayvan etrafındaki harekatlarda sorumluluğu bulunmadığı halde paylaşımda bulunması, kamuoyunu etkilemeye yönelik bir gayret olarak yorumlandı.
“Uyarmadık demeyin!”
Çin Bilimler Akademisine bağlı niyet kuruluşu Tayvan Çalışmaları Merkezi’nin Pelosi’nin mümkün ziyaretinin Çin-ABD bağlantılarına, Tayvan Boğazı’nın istikrarına tesirlerinin tartışıldığı foruma katılan analistler de yorumlarında Çin ordusunun mümkün karşı önlemlerine odaklandı.
Global Times gazetesinin de bağlı olduğu “Halkın Günlüğü” gazetesinin, 1962’de Çin’in Hindistan ortasındaki hudut savaşı ve 1978’de Vietnam ile savaşı öncesinde kullandığı “Uyarmadık demeyin!” sözü forumda sıkça gündeme geldi.
Analistler ayrıyeten ABD’nin 1950-1953’te Kore Savaşı’nda olduğu üzere “Çin’in reaksiyonunu yanlış hesapladığı” ikazında bulundu.
Nisanda planlanan ziyaret iptal edilmişti
Pelosi’nin ilerleyen günlerde yapmayı öngördüğü Asya-Pasifik tipinde Japonya, Güney Kore, Singapur ve Endonezya’nın olduğu birtakım ülkeleri ziyaret edeceği, Tayvan’ın da programa dahil edilebileceği tez ediliyor. Kelam konusu ülkelerin hiçbiri şimdi ziyaretleri doğrulamış değil.
82 yaşındaki Pelosi’nin nisanda Tayvan’a yapmayı planladığı ziyaret, COVID-19’a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o günlerde Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaretinin “tek Çin” prensibinin tanımladığı “kırmızı çizginin aşılması” manasına geleceği ikazında bulunmuştu.
Ziyaretin gerçekleşmesi halinde Pelosi, 25 yıl ortadan sonra Ada’yı ziyaret eden birinci ABD Temsilciler Meclisi Lideri olacak. Daha evvel, 1997’de Newt Gingrich, bu vazifesi yürütürken Tayvan’ı ziyaret etmişti.