Aysel YÜCEL
Otomotiv dalında meseleler katlanarak büyüyor. EPDK’nın endüstride kullanılan elektriğe yüzde 50,8, BOTAŞ’ın endüstride kullanılan doğalgaza yüzde 49,5 artırım açıklaması, üreticiyi zora soktu. Son yapılan artırımlarla otomotiv üretiminde güç maliyeti yüzde 15’e kadar çıktı. Dal yetkilileri, artan maliyetlerin birkaç ay içerisinde araç fiyatlarına yansıtılmasının kaçınılmaz olduğunu belirterek, ithal araçlara yönelik fiyat avantajında da makasın daralacağını vurguluyor. Yapılan yüksek artırımın ihracatta da pazar kaybettirecek boyutta olduğu lisana getiriliyor.
“Rekabete olumsuz yansıyacak”
Enerji artırımlarının otomotiv kesimine tesirini pahalandıran Toyota Otomotiv Türkiye CEO’su Erdoğan Şahin, “Üretim maliyetimiz içinde geçen yıl yüzde 5’ken, bu yıl yüzde 10 düzeylerine çıkan güç maliyetinin yükünü kendi iç sistemlerimizle dengeleyebilmek ismine çeşitli tedbirler almışken, yeni artırımlarla bu oran yüzde 15’e ulaştı. Bu artışı absorbe edebilmek için daha fazla ne yapabileceğimizi ilgili bölümlerimizle kıymetlendiriyoruz. İhracatta da iç piyasada da rekabet gücümüzün epey etkileneceğini düşünüyorum” yorumunda bulundu.
“En az iki ay içinde fiyata yansır”
Konuyla ilgili görüşlerini aldığımız Hyundai yetkilileri de güç artırımlarının birkaç ay içerisinde fiyatlara yansıtılmasının kaçınılmaz olduğunu tabir ederek, “Çünkü ünite maliyeti üzerinden kâr istikrarı de göz önünde olduğundan kesinlikle fiyatlarda değişkenlik oluyor. Bilhassa iç pazar daha çok etkileniyor. İhracatta eşit koşullarda fiyat siyaseti gözetildiğinden tüm markalarda benzeri fiyatlandırma yapılıyor. İhracat ekseriyetle Euro üzerinden olduğundan iç pazara göre endüstrideki artışın tesirleri daha düşük. Lakin yurt dışına da artırımlı gidiyor” açıklamasını yaptı. Pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşının tesiriyle tüm dünyada artan sanayi üretim maliyetleri, araba fiyatlarını üst çekmeye devam ediyor. Türkiye’de ise fiyatlar kurdaki yükseliş ve vergi sistemine bağlı olarak çok daha süratli yükseliyor. Yalnızca son iki yılda Türkiye’de araba fiyatları yüzde 200’ün üzerinde arttı. Artık ise kur ve enflasyondan bağımsız olarak yalnızca son yapılan güç artırımından kaynaklı yeni fiyat artışları yolda. Bu durum artan fiyatlar ve krediye erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ağustos ayında yüzde 17 daralma yaşayan otomotiv pazarında, talebi daha da baskılayacak.
‘Sanayiciye özel güç tarifesi’ isteniyor
Uludağ Otomotiv Sanayisi İhracatçıları Birliği (OİB) Lideri Baran Çelik, endüstriye yapılan güç artırımlarının ihracatta pazar kaybettirecek boyutta olduğunu vurgulayarak, “Maalesef güç artırımları nedeniyle endüstride keyifler kaçtı. İhracatta rekabetçiliğimizi kaybetmemize ve münasebetiyle pazar kaybetmemize sebep olacak boyutlarda bir artırım yapıldı. İhracata özel güç tarifelerinde dayanak sistemi oluşturulmalı” biçiminde konuştu.
Tedarikçiye faturası daha ağır olacak
Ticari araç üreticisi Anadolu Isuzu’nun Genel Müdürü Tuğrul Arıkan, güç artırımlarının tedarik endüstrisine tesirinin daha fazla olacağını belirterek, şu bilgileri verdi: “Ticari araç açısından iki taraflı bakmak lazım. Birincisi; tesislerimizde kullandığımız gücün 1-2 yıl öncesine kadar toplam maliyet içindeki hissesini yüzdelerle söz etmezken artık yüzdeleri konuşuyoruz ve kıymetli bir kalem oldu. İkincisi ve daha değerlisi; tedarikçilerimizin maliyetlerinde güç kıymetli bir yer tutuyor. Kimilerinde toplam maliyetleri içindeki hissesi yüzde 30-40’ları buluyor. Kendi tükettiğimiz güç dışında, buradan da çok olumsuz etkileneceğiz. Özetle maliyetlerimize çok kıymetli bir tesiri olacak.”