Sağlıklı bir uyku hava, su üzere gerekli bir gereksinim. Uyku apnesi de bu gereksinimi karşılamaya pürüz olan epey yaygın bir sorun. Göğüs Hastalıkları uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Seha Akduman, küresel bir sıhhat sorunu haline gelen obezite ve uyku apnesi ortasındaki bağlantıya dikkat çekti.
Uyku apnesinin en değerli göstergelerinden biri olan horlamanın da bu doğrultuda temiz görülmekle birlikte dikkate alınması gerektiğinin altını çizerek horlama, uyku apnesi ve obezite ortasındaki önemli bağlantıya işaret etti.
Uyku apnesinin uykuda nefes durması ve oksijen alamama üzere belirtilerle seyreden riskli hastalık olduğunu söz eden Akduman, “Obezite, uyku apnesi için en büyük risk faktörünü oluştururken, uyku apnesi de obezite için risk oluşturuyor. Hasebiyle birbirini etkileyen bir kısır döngü içinde sorunun büyümesine neden olan iki kıymetli sorundan kelam ediyoruz” dedi.
ERKEKLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Uyku apnesi çoklukla 40 yaş üstü erişkinlerde bilhassa de erkeklerde daha sık görüldüğünü hatırlatan Akduman, “Bu hastalar uykuda nefesin durmasına bağlı olarak gece uzunluğu tekraren uyandıkları için derin uykuya geçemezler. Hasta yatar yatmaz uyuyamaz ve sonuçta gereğince dinlenemez. Parçalanan bu uyku döngüsü sonuçta kardiyovasküler hastalıklardan diyabete kadar önemli metabolik sonuçlar doğurur” diye konuştu.
“DİNLENEMEYEN HASTA, KARBONHİDRATA YÖNELİR”
Kişinin kaliteli uyku alamaması nedeniyle kalp, beyin ve akciğerlerinin de dinlenemediğini vurgulayan Akduman, “Vücutta oksijen düşük seyrettiğinden hasta gün içinde halsiz, yorgun ve mutsuz olur. Bunun sonucunda ise karbonhidrat açısından varlıklı besinlere yönelir. Sonuçta kilo almaya başlar. Yani uyku apnesinin en kıymetli sebep ve sonucu obezitedir. Araştırmalar obez şahısların yüzde 80’inde uyku apnesi olduğunu gösteriyor” açıklamasını yaptı.
“TÜRKİYE’DE 1 BUÇUK MİLYONUN ÜSTÜNDE”
Türkiye’nin obezite sıralamasında dünyada üçüncü sırada olduğuna dikkat çeken Akduman, Türkiye’de 1 buçuk milyonun üstünde ‘uyku apneli obez’ şahıslar olduğunu söyledi.
Horlayan her hastanın uyku apnesi olmadığını lakin uyku apnesi olan hastaların yüzde 90’ında horlama olduğunu belirten Akduman, “Bu önemli bir sıhhat sorunudur. Kişinin uykusunda horlaması kolay bir horlama değildir. Birebir vakitte tüm metabolizmayı bozan bir duraksamadır” bilgisini verdi.
TANSİYON VE DİYABETİN DE TEMEL NEDENİDİR
Dr. Öğr. Üyesi Seha Akduman uyku apnesi ve obezite ortasındaki bu bağlantıya bağlı olarak farklı sıkıntılara da taban oluşturduğuna dikkat çekerek kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu yüzde 80’lik hasta kümesinde; uyku sırasında vücut dinlenemediği için o gün içerisinde insülin direnci, uykudaki oksijen, kalp ritmi bozulur. Ve böylelikle hastada metabolik sendrom oluşur. Tansiyon, diyabet, metabolik sendromlu birçok hastalığın temel nedeni de aslında uyku apnesidir.”
“UYKU SIRASINDA HAYAT KAYBINA NEDEN OLABİLİYOR”
Bu hastalığın tedavi edilmediğinde hayat kaybına varabilen önemli sonuçlar doğurabileceğini vurgulayan Akduman şu açıklamaları yaptı:
“Uyku sırasında gerçekleşen ölümlerin yüzde 90’ının da uyku apnesine bağlı olduğunu biliyoruz. Apneye bağlı hastanın yaşadığı oksijen düşüklüğü, beyinde felç, uyku sırasında kalp krizi, uzayan devirlerde ise akciğer hastalıklarına sebep olabiliyor. Bununla birlikte tedavi edilmediğinde obezitenin geliştirdiği bütün riskleri de artırır. Uzun devirde depresyon, kanser hastalıkları, felç, kalp krizi üzere birçok hastalığı da tetikler.”
“ÇOCUKLARDA DA GÖRÜLEBİLİR”
Uyku apnesinin günümüzde yalnızca erişkin hastalığı olmadığına da değinen Akduman, “Günümüzde obezite, çocuklarda uyku apnesi olması açısından büyük risk faktörüdür. Alerjisi artan, geniz akıntısı şikayetleri olan çocukların da uyku apnesi olduğu görülür. Bu yüzden bu tıp sorunu olan çocuklarımız da yatar fakat uyuyamaz. Hasebiyle beyin, kalp, akciğer gelişimi de sekteye uğrar” formunda konuştu.
“UYKU TESTİ İLE SAPTANIP TEDAVİ EDİLİYOR”
Uyku apnesinin polisomonografi ismi verilen uyku testi ile çarçabuk tespit edilebildiğini belirten Akduman, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Uyku apnesinden şüphelendiğimiz hastalara uyguladığımız bu test, hastane ortamında bir gece kalarak ya da hastanın kendi konutunda ölçümlerin alınmasıyla yapılabilir. Uyku kayıtlarının alınmasından sonra uyku apnesi tespit edilmesi durumunda da hastaya teneffüsü destekleyen aygıtlarla hastanın kaliteli uyuması sağlanır. Münasebetiyle da muhtemel riskler de azaltılabilir.”
Bugün gelinen teknoloji sayesinde hastaların geçmişte kullanmakta zorlandığı uyku aygıtlarının artık çok daha küçük ve konforlu olduğunu belirten Dr. Akduman, “Eskiden çok gürültülü ve büyük olan bu aygıtları hastalar kullanmadıkları ya da kullanmakta zorlandıkları için uyku apne sorunu ve neden olduğu öbür riskler devam ediyordu. Lakin bugünkü uyku aygıtlarının çok daha hafif ve küçük olduğunu hatta seyahate bile giderken taşınabilecek özellikteler. Münasebetiyle kaliteli uyuyan hastanın gün içinde gücü, hareket kapasitesi ve elbette memnunluğu da artacaktır” dedi.