Muhtarlara da belediye başkanlıklarında olduğu üzere adaylık adabı getiriliyor. Bayan muhtarlar doğum müsaadesinden yararlanacak. Kent içi toplu ulaşımları fiyatsız olacak. Seçimleri 5 yılda bir haziran ayında yapılacak.
İçişleri Bakanlığı, hazırladığı yeni taslağı ilgili bakanlıklara gönderdi ve görüşlerini sordu. Taslak görüşlerin alınmasından sonra AK Parti milletvekilleri tarafından kanun teklifi hâline getirilerek Meclis Başkanlığına sunulacak. Taslak ile muhtarlara birtakım yeni haklar getirilirken, vazife ve sorumluluklarına yeni eklemeler de yapılıyor. Taslakta yer alan birtakım düzenlemeler şöyle: Muhtar, mahallesinde yahut köyünde huzur ve kamu sisteminin sağlanmasında kolluk kuvvetlerine yardımcı olacak, gerektiğinde bu hususlarda mahallin mülki amirine bildirimde bulunacak. Kamu yönetimlerince köy ve mahalle hakkında talep edilen bilgi ve dataların toplanmasına yardımcı olacak. Genel güvenlik bakımından tehlike arz eden metruk yapıları ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına bildirecek. Etraf ve etraf sıhhati ile genel sıhhatin korunması emeliyle ilgili kuruluşlarla ve köy-mahalle sakinleri ile iş birliği yapacak. Sahipsiz hayvanların; hayatları ile fizikî ve ruhsal bütünlüklerinin korunması hedefiyle gerekli önlemleri alacak.
YARDIM ÖDENEĞİ
Muhtarlıklara merkezî idare bütçesinden iki muhtar ödeneği meblağında yardım yapılacak. Bu yardımın karşılığı her yıl İçişleri Bakanlığı bütçesine konulacak. Kelam konusu fiyat yılı içinde, iki eşit taksitte mart ve eylül aylarında mahalle ve köy hesabına aktarılacak. Cumhurbaşkanı bu ödeneği iki katına kadar artırabilecek.
FİYATSIZ SEYAHAT HAKKI
Muhtarlar vilayet genel meclisi ve belediye meclis toplantılarına katılabilecek ve bu toplantılarda kelam hakkına sahip olacak. Muhtarlar yılda 30 gün müsaade kullanabilecek. Bayan muhtarlara doğumdan evvel sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta mühletle ödeneği kesilmeksizin analık müsaadesi verilecek. Ayrıyeten 6 aya kadar ödeneksiz müsaade kullanma hakları olacak. Muhtarların misyon mühletleri boyunca kent içi toplu taşıma hizmetlerinden fiyatsız olarak faydalanabilmeleri de öngörülüyor.
ADAYLIK YORDAMINA GEÇİLİYOR
Muhtar ve ihtiyar meclisi yahut ihtiyar heyeti üyeleri 5 yılda bir haziran ayının üçüncü pazar günü yapılacak seçimler ile belirlenecek. Taslak ile muhtarlık ile ihtiyar meclisi ve mahalle ihtiyar heyeti üyeliği seçimleri için de adaylık yordamı getiriliyor. Adaylar, tıpkı belediye lider ve belediye meclis üyeliklerinde olduğu üzere, seçime katılacakları seçim etrafının bulunduğu ilçe seçim şurası başkanlığına adaylık için başvuracak. İlçe seçim konseyleri, adaylık katılaştıktan sonra, bütün adayları oy verme gününden evvelki 10’uncu gün ilan edecek. Oylamalarda kullanılacak birleşik oy pusulasında ‘Muhtar ile İhtiyar Meclisi ve İhtiyar Heyeti Üyeliği Adayları” ibaresi ile ilçe seçim şurası tarafından kura çekilerek belirlenen adayların ismi ve soyadı yer alacak. Mevcut sistemde, muhtar adayları ve heyet üyeleri ilçe seçim konseylerine rastgele bir müracaat yapmaksızın, kendi bastırdıkları pusulalarla seçime katılabiliyordu.
SEÇMEN GÖÇÜNE ÖNLEM
Bilhassa, aday olan akrabalarının seçilmesi için yere seçimlerde büyükşehirlerden kırsal kesitlere yaşanan ‘Seçmen göçünün’ önüne geçilmesi için de düzenleme yapılıyor. Buna nazaran, köy ve mahalledeki seçmenlerin oy kullanabilmesi için seçim başlangıç tarihi prestijiyle en az 3 aydan beri o köy yahut mahallede oturma kaidesi aranacak. Taslağa nazaran, muhtarlık seçimlerinin başlangıç tarihi, her seçim periyodundaki beşinci yılın 15 Nisan günü olarak belirleniyor. Bu durumda, seçmenlerin muhtarlık seçiminde oy kullanabilmesi için 15 Ocak’tan itibaren oy kullanmak istedikleri köy yahut mahallede oturması kaide olacak.