Motorine yapılan 1 lira 27 kuruşluk artırım ile birlikte 30 lirayı aşan motorin fiyatları ve 27 lirayı aşan akaryakıt fiyatları yurttaşlar üzerinde önemli bir yük oluşturuyor.
Brent petrol fiyatları, memleketler arası piyasada yüzde 6’nın üzerinde düşüş kaydetti. Fiyatın düşüşünde global petrol talebinin azalacağına yönelik tasalar ve merkePetrol fiyatlarındaki düşüşün akabinde mazot nasıl oldu da akaryakıttan daha kıymetli olduğu bir duruma geldi?
Brent Petrol kısaca Kuzey Denizi’nden çıkarılan ve varili milletlerarası standart kabul edilen bu ham petrol tipi, ABD’deki NYMEX ile birlikte dünya çapında petrol fiyatlarının oluşmasında gösterge niteliğindedir.
DOLAR YÜZDE 101.4 ARTTI
Dizel motorlarda kullanılan mazotun (namıdiğer motorin), akaryakıttan ne farkı olduğuna da kısaca değinecek olursak ikisi de ham petrolden elde edildiği için bulunabilirlik bakımından farkları yoktur. Mazot çoklukla kamyon, tekne, iş makinesi,traktör üzere daha büyük motorlu araçlarda; akaryakıt ise otomobil, motosiklet üzere küçük motorlu araçlarda kullanılır.
Bunun temel sebebi; mazotun sabit süratlerde, akaryakıtın ise kısa vakitte artan süratlerde daha verimli olmasıdır. Fakat değişen teknolojiyle birlikte dizel motora sahip otomobillerin sayısı vakitle artmıştır.
Son 1 yılda mazot, Brent Petrol ve dolar alakası oldukça karmaşık bir hal aldı. Bundan 1 yıl evvel Brent Petrol 73,08 dolar iken mazotun litresi 7,20 TL’ydi ve 1 dolar 8,60 TL’ydi.
Webtekno.com’dan Erkan Ceylan’ın haberine nazaran, bugün ise Brent Petrol 119,68 dolara yükseldi. Mazotun litresi ortalama 30 TL oldu ve 1 dolar 17,32 TL’ye çıktı. Yani 1 yıl içinde Brent Petrol’ün fiyatı yüzde 63,77 artarken mazotun fiyatı yüzde 316,5 arttı. Petrolü satın almak için kullandığımız dolar ise yüzde 101,4 arttı.
Mazotun fiyatı dolar ve Brent Petrol’le muadil bir formda yükselseydi şu anki fiyatının 23,75 TL olması gerekirdi. Olmamasının sebebi ise Memleketler arası piyasalardaki fiyatlar ve Türkiye’deki üretim tesisleri, mazotun akaryakıttan daha kıymetli olması.
FİYATLARIN ARTMASININ NEDENİ
Dünya genelinde mazot fiyatlarının yükselmesi ve bunun yanı sıra ülkemizdeki üretim tesislerinin, mazot arzını karşılayacak kadar kâfi olmaması fiyatların artmasına neden oluyor.
Küresel piyasalarda akaryakıt arzı fazlası var. Buna ek olarak Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz havzasında akaryakıt üretim kapasitesi yüksek rafineriler var. Mazot üretimi, talebin karşısında yetersiz kalıyor ve sonuçta Türkiye ve bölgesinde mazotta arz açığı oluşuyor.
Petrol rafinerisindeki süreçlerden sonra tank üstten aşağıya propan, gaz yağı, akaryakıt, motorin ve daha ağırları sıralamasıyla dolar. Bunu belirleyen ise özgül yükleridir. Burada elde edilen akaryakıt, mazotun yaklaşık iki katıdır. Akaryakıtın arzının mazottan daha yüksek olmasının sebebi budur.