Evrim KÜÇÜK
Avrupa, 2021 sonlarından bu yana spot LNG piyasanın mıknatısı oldu. Son birkaç aydır büyük üreticiler Rusya’dan açılan boşluğu doldurmak için Avrupa’ya büyük hacimde satış yaptı. Asya ise bilhassa Çin’deki kapanmalar nedeniyle mevcut arz için agresif rekabete girmekten uzak durdu. Lakin Asya’da ekonomik faaliyetlerin canlanması ve Çin’de COVID kısıtlamalarının hafiflemesiyle alımların artması bekleniyor. Gaz piyasasında rekabetin artması ise fiyatların yüksek kalmasına neden olacak.
LNG piyasaları şimdiden sıkıntı bir kışa hazırlanıyor. Ukrayna’nın işgali nedeniyle Rusya’ya yönelik Batı yaptırımları gaz arzının aksamasına, güç güvenliği problemlerinin baş göstermesine ve global doğal gaz fiyatlarının bu yılın başlarında tüm vakitlerin en yüksek düzeylerine çıkmasına neden oldu. LNG fiyatları yılın ikinci çeyreğinde, Mayıs 2021 düzeylerinin yaklaşık üç katına çıkarak mevsimsel olarak şaşırtan formda yüksek seviyede. Yaklaşan kış öncesinde LNG piyasalarında rekabetin artması ve fiyatların daha da yükselmesi bekleniyor.
Avrupa’nın ithalatı 4 ayda %58 arttı
Ocak-Nisan devrinde Avrupa’nın LNG ithalatı rekor düzeylerde gerçekleşti. Ocak ayı ithalatı 11.94 milyon ton, şubat ayı 10.39 milyon, mart ayı 11.15 milyon, nisan ayı 11.79 milyon oldu ve dört ayda toplam 45.27 milyon ton alım yapıldı. Bu oran 2021 yılının birinci dört ayındaki 28.61 milyon ton ithalatın yüzde 58 üzerinde. Mayıs ayında bölgenin ithalatının 10.96 milyon ton civarında olması bekleniyor. Yılın birinci çeyreğinde Çin’in alımlarında yüzde 13, Japonya’da yüzde 10, Hindistan’da yüzde 23 düşüşle, Güney Kore’de yüzde 4 düşüş gerçekleşti. Amerika kıtasında mütevazı talep düşüşleri yaşanırken, Ortadoğu, Afrika ve Avrasya’nın alımlarında küçük çaplı artışlar vardı.
Asya’nın ithalatında toparlanma başladı
Ocak-nisan devrinde Asya’nın ithalatı yüzde 9 azalarak 88 milyon tona inmişti. Mayısta ise Asya’nın ithalatında toparlanma başladı. Mayıs ayında Çin’in ithalatının ocak ayından bu yana en yüksek düzey olan 5.39 milyon tonu bulacağı ve Asya’nın nisan ayında 19.82 milyon olan ithalatın mayısta 20.46 milyon ton olarak gerçekleşeceği varsayım ediliyor. Asyalı ithalatçıların sonlu da olsa artan ekonomik faaliyetler nedeniyle tanklarını yine doldurmak için harekete geçtiği belirtiliyor. Bilhassa ABD’den Asya’ya LNG akışının arttığı ve tıpkı halde Katar’dan Asya’ya ihracatın da hızlandığı dikkat çekiyor.
“Fiyatlar birkaç yıl daha yüksek kalacak”
Avustralya’nın en büyük bağımsız doğal gaz üreticisi Woodside Energy Group, Rusya’ya uygulanan yaptırımların akabinde piyasanın arz kesintilerine ayak uydurmaya çalıştığı ortamda ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) fiyatlarının birkaç yıl boyunca yüksek kalacağını iddia ediyor. Ukrayna’yı işgali sonrasında birçok ülkenin Rus hidrokarbonlarından uzaklaşmaya başlamasıyla LNG satın almak için Avustralya üzere ülkelere yönelim başladığı dikkat çekiyor. Woodside Ceo’su Meg O’Neill, Dünya Gaz Konferansı’nda gazetecilere verdiği demeçte, “Gaz arz ve talebinde istikrarlar tekrar sağlanırken, fiyatlar gelecek yıl, tahminen de önümüzdeki birkaç yıl boyunca yükselmeye devam edecek ” dedi. O’Neill, global LNG pazarının son beş yılda yatırımların yetersizliği nedeniyle işgalden evvel zati sıkışık olduğunu söyledi ve şöyle devam etti: “Geçen yıl Scarborough projemizle ilgili bir yatırım kararı aldık, lakin bu hacimler 2026 yılına kadar piyasaya çıkmayacak, bu yüzden bir müddet piyasada arz tarafında sıkışma yaşanabilir.”