Kanser dünyada vefata en fazla yol açan ikinci hastalık olma özelliğini korurken jinekolojik kanserler artış yaşanıyor. Rahim ağzı, rahim, yumurtalık, vajen, vulva ve tüplerde görülen kanserlerinden oluşan jinekolojik kanserlerden korunmak için yılda bir sefer bayan hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulması ve test yaptırılması öneriliyor. Jinekolojik kanserlerde ortak bir neden bulunmuyor. Kanser tiplerine nazaran risk faktörlerinin değiştiği belirtiliyor.
Rahim ağzı kanseri: Sigara kullanımı, cinsel yolla bulaşan hastalıklar bilhassa insan papillom virüs enfeksiyonu (HPV), erken yaşta cinsel bağlantı, kocası çok eşli bayanlar, düşük sosyo ekonomik durum risk faktörü kabul ediliyor.
Rahim kanseri: Şişmanlık, diyabet hikayesi, geç menopoz yaşı, kısırlık, progesteron olmaksızın tek başına östrojen kullanımı riski artırıyor.
Yumurtalık kanseri: Bariz bir neden saptanamamıştır. Lakin yaş, ailesel faktörler yüksek hayvansal yağ içeren diyet, pudra kullanımı üzere çevresel ve genetik faktörlerin yumurtalık kanserinde tesirli olduğu düşünülüyor. Örneğin ömür uzunluğu bir bayanın yumurtalık kanserine yakalanma riski yüzde 1.4 iken, birinci derece akrabası yumurtalık kanseri olanda yüzde 5, iki adet birinci derece akrabasında olan bayanlarda yüzde 7’ye kadar yükselmektedir.
Jinekolojik kanserlerin belirtileri nelerdir?
Jinekolojik kanserlerin belirtileri tutulan organa nazaran farklılık gösteriyor. Rahim ağzı kanserinin belirtisi cinsel bağlantı sonrası lekelenme şeklinde vajinal kanama, adet ölçüsünde ya da müddetinde artış, kahverengi vajinal akıntı olarak ortaya çıkıyor. İleri evrelerde bel ve kasık ağrısı, idrar yapmada zahmet ya da bacak ödemi görülebilir. Rahim kanseri erken bulgu veren bir kanserdir, menopoz öncesi ya da menopoz devrinde olağandışı kanamalarla belirti verir. Yumurtalık kanseri ise ne yazık ki geç bulgu verir ve bulguları spesifik değildir. Karın şişliği, ağrı, hazımsızlık, karın etrafında artış, olağandışı vajinal kanama en sık görülen belirtilerdir. Geç bulgu vermesi nedeniyle yumurtalık kanseri olgularının yüzde 70’i evre 3 ve 4’de teşhis konur. Vulva kanserinin en sık bulguları ise kronik kaşıntı, vulvada ele gelen kitle, ağrı, kanama ve ülserlerdir.
Jinekolojik kanserler vefata yol açabilir!
Jinekolojik kanserler genel olarak vefata yol açma oranları hastalığın evresine, histolojik tipi ve derecesine, hastanın genel durumuna yaşına ve yapılan cerrahiye bağlı olarak değişiklik gösteriyor. En makus hayat müddetine sahip olan kanserin, geç bulgu vermesi nedeniyle yumurtalık kanseri olduğu vurgulanıyor. Teşhis sonrası ortalama ömür müddeti yüzde 35’dir. Rahim kanseri ise daha erken belirti verdiği için hayat müddeti yumurtalık kanserine nazaran daha yeterlidir. Tüm evreler için ömür süresi oranları şu biçimdedir: Evre I yüzde 75, evre II yüzde 60, evre yüzde 30 ve evre 4 için yüzde 10’dur. Pap smear sistemi ile erken tanısı artan rahim ağzı kanserinde ortalama hayat mühleti yüzde 80 civarındadır. Evre I yüzde 90, evre 2 yüzde 65, evre 4 için ise yüzde 15’dir.
Kanser dünyada vefata en fazla yol açan ikinci hastalık olma özelliğini korurken jinekolojik kanserler artış yaşanıyor. Rahim ağzı, rahim, yumurtalık, vajen, vulva ve tüplerde görülen kanserlerinden oluşan jinekolojik kanserlerden korunmak için yılda bir sefer bayan hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulması ve test yaptırılması öneriliyor. Jinekolojik kanserlerde ortak bir neden bulunmuyor. Kanser tiplerine nazaran risk faktörlerinin değiştiği belirtiliyor.
Rahim ağzı kanseri: Sigara kullanımı, cinsel yolla bulaşan hastalıklar bilhassa insan papillom virüs enfeksiyonu (HPV), erken yaşta cinsel bağlantı, kocası çok eşli bayanlar, düşük sosyo ekonomik durum risk faktörü kabul ediliyor.
Rahim kanseri: Şişmanlık, diyabet hikayesi, geç menopoz yaşı, kısırlık, progesteron olmaksızın tek başına östrojen kullanımı riski artırıyor.
Yumurtalık kanseri: Bariz bir neden saptanamamıştır. Lakin yaş, ailesel faktörler yüksek hayvansal yağ içeren diyet, pudra kullanımı üzere çevresel ve genetik faktörlerin yumurtalık kanserinde tesirli olduğu düşünülüyor. Örneğin ömür uzunluğu bir bayanın yumurtalık kanserine yakalanma riski yüzde 1.4 iken, birinci derece akrabası yumurtalık kanseri olanda yüzde 5, iki adet birinci derece akrabasında olan bayanlarda yüzde 7’ye kadar yükselmektedir.
Jinekolojik kanserlerin belirtileri nelerdir?
Jinekolojik kanserlerin belirtileri tutulan organa nazaran farklılık gösteriyor. Rahim ağzı kanserinin belirtisi cinsel bağlantı sonrası lekelenme şeklinde vajinal kanama, adet ölçüsünde ya da müddetinde artış, kahverengi vajinal akıntı olarak ortaya çıkıyor. İleri evrelerde bel ve kasık ağrısı, idrar yapmada zahmet ya da bacak ödemi görülebilir. Rahim kanseri erken bulgu veren bir kanserdir, menopoz öncesi ya da menopoz devrinde olağandışı kanamalarla belirti verir. Yumurtalık kanseri ise ne yazık ki geç bulgu verir ve bulguları spesifik değildir. Karın şişliği, ağrı, hazımsızlık, karın etrafında artış, olağandışı vajinal kanama en sık görülen belirtilerdir. Geç bulgu vermesi nedeniyle yumurtalık kanseri olgularının yüzde 70’i evre 3 ve 4’de teşhis konur. Vulva kanserinin en sık bulguları ise kronik kaşıntı, vulvada ele gelen kitle, ağrı, kanama ve ülserlerdir.
Jinekolojik kanserler vefata yol açabilir!
Jinekolojik kanserler genel olarak vefata yol açma oranları hastalığın evresine, histolojik tipi ve derecesine, hastanın genel durumuna yaşına ve yapılan cerrahiye bağlı olarak değişiklik gösteriyor. En makus hayat müddetine sahip olan kanserin, geç bulgu vermesi nedeniyle yumurtalık kanseri olduğu vurgulanıyor. Teşhis sonrası ortalama ömür müddeti yüzde 35’dir. Rahim kanseri ise daha erken belirti verdiği için hayat müddeti yumurtalık kanserine nazaran daha yeterlidir. Tüm evreler için ömür süresi oranları şu biçimdedir: Evre I yüzde 75, evre II yüzde 60, evre yüzde 30 ve evre 4 için yüzde 10’dur. Pap smear sistemi ile erken tanısı artan rahim ağzı kanserinde ortalama hayat mühleti yüzde 80 civarındadır. Evre I yüzde 90, evre 2 yüzde 65, evre 4 için ise yüzde 15’dir.