İsrail’in Yediot Ahronot gazetesinin haberine nazaran Netanyahu, Batı Kudüs’te Yahudi soykırımı (Holokost) olaylarının yıldönümü münasebetiyle düzenlenen programda yaptığı konuşmada, Avusturya’nın başşehri Viyana’da başlayan ve ABD’nin dolaylı olarak katıldığı İran nükleer muahedesi görüşmelerini ele aldı.
Netanyahu, “Dünyadaki en âlâ dostlarımıza (Amerikalılar) İran ile yapılacak rastgele bir mutabakatın bizi bağlamayacağını ve bu muahedenin nükleer silahlanmasının önünü açacağını söylüyorum.” dedi.
İran ile yapılacak rastgele bir mutabakat İsrail’i bağlamayacağını vurgulayan Netanyahu, “Bizi bağlayan tek bir şey var o da bizi yok etmeye çalışan düşmanın komplosunu engellemektir.” sözlerini kullandı.
Dün Viyana’da İran nükleer mutabakatı görüşmeleri, Avrupa Birliği (AB) Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi ismine AB Dış Bağlar Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Yöneticisi Enrique Mora başkanlığında, taraf ülkelerin diplomatlarının iştirakiyle başlamıştı.
Kapsamlı Ortak Hareket Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer muahedenin seyri ve Mayıs 2018’de tek taraflı olarak mutabakattan ayrılan ABD’nin dönüşünün ele alındığı toplantıya Almanya, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve İran’dan üst seviye yetkililer katılmıştı.
– İRAN NÜKLEER MUAHEDESİ
Ortak Kapsamlı Hareket Planı, İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması hedefiyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran ortasında 2015’te imzalanmıştı.
INSTEX SİSTEMİ 2019’DA FAALİYETE GEÇİRİLDİ
ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımlardan AB’li yatırımcıların etkilenmemesi ve bu ülkeyle ticari bağların sürdürülmesi için Almanya, Fransa ve İngiltere tarafından INSTEX ismi verilen bir sistem 2019’da hayata geçirilmiş ve bu kapsamda birinci para transferi ve ticari faaliyetler de gerçekleştirilmişti.
Mutabakatla ilgili görüşmelerin yapıldığı Viyana’da mevcut iştirakçilerin son yüz yüze toplantısı Şubat 2020’de düzenlenmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, 3 Nisan’da mutabakatın taraflarının “ABD’nin nükleer muahedeye dönmesi konusunda” İranlı yetkililerle yaptığı toplantıdan memnuniyet duyduğunu açıklamıştı.
