Hasan KUŞ
TEB’in sürdürülebilirliği odağa alan çalışmaları kapsamında, TEB Kurumsal ve Kurumsal Yatırım Bankacılığı’nın düzenlediği “Yeşil Dönüşüme Hazır Mısınız?” buluşmasında farklı kesimlerden şirketlerin temsilcileri bir ortaya geldi.
Etkinliğin açılışında konuşan TEB Kurumsal ve Kurumsal Yatırım Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Ömer Yenidoğan, sürdürülebilirlik dönüşümünün birçok açıdan ele alınması gereken geniş kapsamlı bir bahis olduğunu söz ederken, dönüşümün başlangıcının ise kendileri olduğunu belirtti. Yenidoğan kelamlarına şöyle devam etti:
“Sürdürülebilirlik tüm dünyanın odaklandığı bir mevzu haline geldi. Bu alanda yapılacak çalışmalar iş dünyası için artık bir seçim değil, doğal bir gereklilik. Biz de banka olarak sürdürülebilirliği odağımıza aldık, organizasyonumuzu ve iş yapış formlarımızı buna nazaran adapte ederek sürdürülebilirlik yaklaşımını içselleştirdik. TEB Kurumsal ve Kurumsal Yatırım Bankacılığı olarak da çevresel ve toplumsal sorumluluklarımızı dikkate alarak, ‘pozitif etki’ gayemiz doğrultusunda sürdürülebilirlik alanındaki çalışmalarımıza tartı vermeye devam ediyoruz. Sürdürülebilir finans alanında yeşil projeleri yakından takip ederek gerek özel firmaların gerekse kamu kurumlarının sürdürülebilir finansman gereksinimlerine tahliller sunuyoruz. Kurumsal müşterilerimize yenilenebilir güç, atık idaresi, güç verimliliği, karbon salımı düşük araç alımı üzere sürdürülebilirlikle ilgili çok çeşitli bahislerde eser ve hizmetler sunuyoruz.”
“Türkiye’de yeşil yatırım tahlillerinin öncülerinden biri olmayı hedefliyoruz”
TEB’in sürdürülebilirlik temalı birinci sendikasyon kredisini ABD, AB ve Orta Doğu ülkelerinden 22 bankanın iştirakiyle 380 milyon dolar olarak yenilediğini hatırlatan Yenidoğan, bu krediyle gerçek dalın dış ticaret finansmanına takviye vermeyi hedeflediklerini belirtti. Yenidoğan, şöyle devam etti: “Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ile imzaladığımız 50 milyon dolarlık mutabakat ile de dış ticaretin devamlılığını amaçlarken sürdürülebilirlik odaklı firmalara Yeşil Dış Ticaret imkanı sağlayacağız. Ayrıyeten, TEB olarak uzun yıllardır Aile Akademisi, Bayan Bankacılığı, Teşebbüs Bankacılığı ve Melek Yatırımcı Platformu üzere programlarımızla toplumsal refah ve sürdürülebilir kalkınmaya takviye oluyoruz. Bunlara ek olarak, TEB Kurumsal ve Kurumsal Yatırım Bankacılığı olarak, çevresel ve toplumsal sorumluluklarımızı da dikkate alarak sürdürülebilirlik alanında ‘pozitif etki’ yaratan çalışmaları hızlandırmayı hedefliyoruz. Bankamızın stratejisine uygun olarak, yenilikçi, sürdürülebilirlik odaklı eser ve hizmetlere finansmanın yanı sıra muhtaçlığa nazaran danışmanlık üzere finans dışı takviyemizi artırmayı ve Türkiye’de yeşil yatırım tahlillerinin öncülerinden biri olmayı hedefliyoruz.”
İş dünyasından âlâ uygulamalar
DÜNYA Gazetesi Köşe Muharriri ve Sürdürülebilir Dünya Sayfası Editörü Didem Eryar Ünlü’nün moderatörlüğünde gerçekleşen “Sürdürülebilirlik Uygulamaları ve Sürdürülebilir Finansman Olanakları” panelinde, Turkcell İrtibat Hizmetleri Hazine-Borç İdaresi Yönetici Yardımcısı Begüm Gökçen, Coca Cola İçecek Hazine ve Yatırımcı Bağları Yöneticisi Çiçek Uşaklıgil Özgüneş, Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri İş Güvenliği, Etraf ve Kalite Teminat Müdürü Senem Tanju ve United Nations SDSN Türkiye Koordinatörü Bahar Özay, sürdürülebilirlik konusunun kurumlar ve paydaşlar tarafından nasıl ele alındığından, sürdürülebilirlik uygulamalarının topluma etkilerindan bahsettiler. Aktiflik kapsamında düzenlenen “Sürdürülebilirlik Dönüşümü ve Uygun Uygulama Örnekleri” panelinde ise Nuh Çimento Sanayi Genel Müdürü Halim Tekkeşin, ABB Elektrik Sanayi İdare Heyeti Lideri Başar Vural ve Yorglass İdare Heyeti Lideri Semavi Yorgancılar ise kurumların güzel uygulama örneklerini paylaştı.
Gökçen: “2 bin 500 baz istasyonunun gücünü rüzgardan sağladık”
Turkcell İrtibat Hizmetleri Hazine-Borç İdaresi Yönetici Yardımcısı Begüm Gökçen, Turkcell’in sürdürülebilirlik seyahatinin 2017 yılına dayandığını söz etti. Bir telekomünikasyon şirketi olarak elektrik tüketimlerinin çok yüksek düzeylere ulaştığına vurgu yapan Gökçen, “Bu seyahatte data merkezlerimizi yeşile dönüştürmeye başladık. Güneş panelleri kurduk. Döngüsel iktisatta ise telefonları tekrardan hayata kazandırıp ne yapabiliriz diye konuşmaya başladık. Bizim tüm seyahatimiz güç tarafında başladı. 2021 yılında birinci rüzgar santralimizi satın aldık. Böylelikle 2 bin 500 baz istasyonumuzun gücünü oradan sağlamaya başladık. 2050’de karbon nötr olma hedefindeyiz” diye konuştu.
Özgüneş: “Sürdürülebilirlik, iş yapışımızın bir parçası”
Coca Cola İçecek Hazine ve Yatırımcı Bağlantıları Yöneticisi Çiçek Uşaklıgil Özgüneş, şirketin 2002 yılında birinci etraf siyasetini yayımlanmasıyla sürdürülebilirlik seyahatine başladığını söyledi. 2009 yılında Birleşmiş Milletler Global Prensipler Sözleşmesi’ni imzaladıklarını kaydeden Özgüneş, “2012’de Türkiye’nin CDP Karbon Performansı Önderleri ortasında yer aldık. 2009’dan beri tüm yaptıklarımızı sürdürülebilirlik raporu çerçevesinde yayınlıyoruz. 2020 yılında ‘sürdürülebilirlik bizim iş yapışımızın bir parçası’ dedik ve 2020’de birinci entegre raporumuzu yayımladık. Finansman ayağında da bu yılın başında 5 milyon Euro’luk sürdürülebilir tahvil çıkardık. Sürdürülebilir bono çıkarmak için taahhüt vermemiz gerekiyordu. Orada su ve güç kullanımını belirledik” diye konuştu.
Tanju: “Hedefimiz 2035’te korbon nötr olmak”
2019’da oluşturdukları bir grupla ‘Geleceğe imzanı at’ mottosuyla yola çıktıklarını anlatan Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri İş Güvenliği, Etraf ve Kalite Teminat Müdürü Senem Tanju, iş alanlarında tesirli olabilecek 4 ana başlık belirlediklerini söz etti. Bunların karbon ayak izini azaltma, döngüsel iktisat, iş modelini geliştirme ve paydaşları önemseme olduğunu vurgulayan Tanju, “Prysmian Goup’un 2035’te korbon nötr olma gayesi var” açıklamasını yaptı.
Özay: “Sürdürülebilir kalkınmada finans kesimi dönüştürücü bir güce sahip”
UN SDSN Türkiye Koordinatörü Bahar Özay, 2 Haziran 2022’de son raporlarını açıkladıklarını söylerken, “Rapor, pandemiyle bir arada besin, su, güç üzere tüm ülkelerde yaşanan mevcut problemler, bir de sıhhat kriziyle çakışınca önemli manada dünyanın sürdürülebilir kalkınma krizi yaşadığını gösterdi. Burada bankacılık dalına çok değerli bir vazife düşüyor zira finans, sürdürülebilir kalkınma maksatlarının 2030 yılına kadar gerçekleştirilmesinde, kaynakların yanlışsız noktalara aktarılması açısından çok kıymetli bir aktör” dedi. Sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin işaret ettiği sıkıntıları gidermek için 2030 yılına kadar her yıl 5 ila 7 trilyon dolar finansman muhtaçlığı olduğunu tabir eden Özay, “Türkiye üzere gelişmekte olan bir ülkenin de 2,5 trilyon dolara gereksinimi var” sözünü kullandı.
Tekkeşin: “Türkiye’nin birinci biyoyakıtla çalışan çimento fabrikası olabiliriz”
Nuh Çimento Sanayi Genel Müdürü Halim Tekkeşin, “Dünyada yaklaşık 4.5 milyar ton çimento üretimden bahsediyoruz. Bu üretim karşılığında da prosesi nedeniyle 2 katı karbon üreten bir kesim olduğu için büyük bir ayak izi oluyor. Yalnızca 5 bin kişi Ar-Ge merkezlerinde çimentonun karbon ayak izini nasıl düşürülebileceğini araştırıyor” dedi. Öncelikle yeni kuşak yeşil çimentoların üretilmesi gerektiğini kaydeden Tekkeşin, “Çimentonun içerisindeki klinker ölçüsünü azaltarak çok büyük tasarruf sağlayabiliriz” dedi. Sürdürülebilirlikle ilgili 5 yol belirlediklerini tabir eden Halim Tekkeşin, şöyle devam etti: “Birincisi yeşil çimento. Klinker ölçüsünü düşürmeyi hedefliyoruz. Akabinde yeşil gücümüz var. Elektriğin yüzde 25-30’unu kendi yenilenebilir güç kaynaklarımızdan sağlıyoruz. Bu ölçüsü yüzde 85’in üzerine çıkarmayı planlıyoruz. Türkiye’nin birinci biyoyakıtla çalışan çimento fabrikası olabiliriz.”
Vural, “Sadece 3 yılda karbon salımını yüzde 39 azalttık”
Bundan sonraki süreçte sürdürülebilirliğin konuşulacağını belirten ABB Elektrik Sanayi İdare Şurası Lideri Başar Vural, “ABB, bir iş kolunu kendi sürdürülebilirlik ve dijital hedeflemeleri rotasında görmüyorsa, kârlı bile olsa o iş koluyla yolunu ayırıyor. ABB stratejileriyle 2030 yılında 30 milyon aracın yıllık yarattığı karbon salımını önleyebilecek hale gelecek. Dünya üzerinde 3 ülkede ‘Zero Carbon’ diye Ar-Ge merkezleri kurdu. Stratejisini belirlediği 2019 yılından 2021 yılsonu prestijiyle karbon salımını yüzde 39 azaltan bir şirketiz” dedi.
Yorgancılar, “Sürdürülebilir olmayan şirketler yok olmaya mahkum”
Enerji ağır kesimler ortasında yer aldıklarını lisana getiren Yorglass İdare Heyeti Lideri Semavi Yorgancılar, “Diğer bölümlerden avantajımız camın yüzde 100 dönüştürülebilen bir materyal olması. Sürdürülebilir şirket olmadığımız takdirde sürdürülemez bir şirket haline gelip yok olacaksınız. Öteki taraftan sürdürülebilirliğin kurumsal tarafının yanında ferdî bir tarafı da var. Bireyleri bu hususta bilinçlendirmek ve harekete geçirmek çok değerli. Tüm fabrikalarımızın çatısını GES ile kaplayıp kendi gücümüzün yüksek bir oranını bu yolla karşılamayı planlıyoruz. Bundan 10 yıl evvel kullandığımız suyun yüzde 90’ı dışarıya giderdi. Artık ise yüzde 90’ını arıtıp üretimde tekrar kullanıyoruz” halinde konuştu.