İran Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamaya nazaran, İran Cumhurbaşkanı Reisi, Katar Buyruğu Pir Temim bin Hamed Al Sani ile telefonda görüştü.
Görüşmede, son tipi Doha‘da yapılan İran ile nükleer müzakereler ile Katar’ın konut sahipliğinde düzenlenecek 2022 FIFA Dünya Kupası tertibiyle ilgili iki ülkenin iş birliği imkanları ele alındı.
Müzakerelerde Batılı tarafların İran’ın nükleer programına yönelik argümanlarına işaret eden Reisi, bu tezleri temelsiz olarak niteleyerek, “Görüşmelerle eş vakitli olarak İran’a yönelik daima tekrarlanan suçlamalar ve savlar, karşı tarafın müzakere sürecini siyasi olarak maksat aldığını ve önemli bir müzakerenin gereklerine uymadığını gösteriyor.” dedi.
Reisi, ülkesine yönelik yaptırımların hukuk dışı ve tek taraflı olduğunu söz ederek, “Sürdürülebilir bir muahede, yaptırımların kaldırılmasını ve temelsiz savların şartsız olarak terk edilmesini gerektirir.” değerlendirmesinde bulundu.
Görüşme sırasında Katar’ın konut sahipliğinde düzenlenecek 2022 FIFA Dünya Kupası’na da değinen Reisi, ülkesinin bu tertipte Katar’a kültürel ve ekonomik manada yardımcı olmaya hazır olduğunu lisana getirdi.
Katar Buyruğu Pir Temim bin Hamed Al Sani de İran’ın ülkesine verdiği takviyeden ötürü Reisi’ye teşekkür ederek, “Doha, Tahran’ın haklarını müdafaa ve diyalog yollarını ilerletme yolundaki tavrını ve bilhassa ikili münasebetleri ve iş birliğini güçlendirme iradesini desteklemektedir.” dedi.
Al Sani, Reisi’nin Dünya Kupası tertibi konusundaki iş birliği ve dayanak talebini de memnuniyetle karşıladığını belirtti.
İRAN İLE NÜKLEER MUTABAKAT VE MÜZAKERE SÜRECİ
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun 5+1 daimi üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ortasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran‘ın nükleer faaliyetlerinin kontrol altına alındığı Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer mutabakat imzalanmıştı.
Eski ABD Lideri Donald Trump‘ın 2018’de ülkesini tek taraflı olarak mutabakattan çekmesinin akabinde Vaşington İran’a yönelik yaptırımları tekrar uygulamıştı. Bunun üzerine Tahran idaresi de 2019 prestijiyle nükleer mutabakattaki taahhütlerini kademeli olarak askıya almıştı.
KOEP’in tekrar yürürlüğe konulması için Nisan 2021’de Avusturya’nın başşehri Viyana’da başlayan görüşmeler, İran ile ABD ortasında tahlile kavuşamayan sorunlar nedeniyle 11 Mart’ta askıya alınmıştı.
Bu süreçte Uluslararası Atom Gücü Ajansı (UAEA) İran’da 3 noktada uranyum kesimleri bulunduğuna dair bir rapor yayımlamıştı. Nükleer muahedenin Avrupalı tarafları İngiltere, Fransa ve Almanya ile ABD, UAEA İdare Konseyine “İran’ın nükleer programıyla ilgili endişelerinin” yer aldığı bir karar taslağı sunmuş ve karar 8 Haziran’da kabul edilmişti.
AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell‘in 25 Haziran’daki Tahran ziyaretinde, ABD ile İran ortasında AB aracılığıyla yapılan dolaylı görüşmelerin Doha’da sürdürülmesine karar verilmişti. 29 Haziran’da yapılan görüşmelerde de ilerleme sağlanamadığı açıklanmıştı.