Yener KARADENİZ
Son yapılan elektrik ve doğalgaz artırımının hazır giysi bölümüne hammadde sağlayan ve daha fazla güç kullanan kumaş, iplik ve dokumacılık terbiye üzere bölümlerde, eser fiyatlarına yansımaya başladı. Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Lideri Ramazan Kaya, konfeksiyon kesiminin yüzde 15-20’ye varan maliyet artışları ile karşılaştığını fakat kendilerinin ise düşen talep nedeni ile bu artışı son eser fiyatlarına yansıtamadıklarını lisana getirdi. Dokuma terbiye dalında yüzde 40 olan gücün maliyetler içindeki hissesinin yüzde 50’lere ulaştığına dikkat çeken Türkiye Dokumacılık Terbiye Sanayicileri Derneği (TTTSD) Lideri Vehbi Canpolat da Avrupa’da olduğu üzere Türkiye’de de endüstride kullanılan güce vergi indirimi üzere dayanaklar verilebileceğine dikkat çekti. Canpolat, öte yandan güç maliyetlerinin son eser fiyatlarına tesirinin yüzde 5 civarında olacağını belirtti.
Enerji maliyeti 2’ye katlandı
Hazır giysi kesiminde gücün maliyetler içindeki hissesi 6 ay öncesine kadar yüzde 4 civarlarında seyrediyordu. Hali hazırda bu oran yüzde 8’e ulaşmış vaziyette. Yalnızca güç değil öbür girdilerde de son bir yıldır yüksek artışlar ile karşı karşıya olduklarını anlatan TGSD Lideri Ramazan Kaya, “Emek ağır bölümümüzde işgücü maliyet artışları yüzde 100’ü aştı. Son olarak yapılan yüzde 50 doğalgaz ve elektrik artırımlarından da olumsuz etkilenmeye başladı. Hakikaten ana girdilerimizi sağlayan iplik-kumaş ve boya baskı endüstrileri güç ağır sanayilerdir ve güçteki son artırımları tedarik ettiğimiz eserlerin fiyatlarına çabucak yansıttı. Hazır giysi sanayi tedarik ettiği eserlerdeki fiyat artışları ile yüzde 15-20 ortasında yeni maliyet artışları ile karşılaştı. Avrupa’daki resesyonun tesiri ile ihracat siparişlerinde azalma başlamışken artan maliyetleri ihracat satış fiyatlarına yansıtabilmek mümkün değil. TL’nin baskı altında tutulduğu, Euro/dolar paritesindeki düşüşle ihracatta yüzde 15 kayıpla karşılaştığı bir ortamda endüstrimiz için üretim ve ihracat yapmak karlı olmaktan çıkmaya başladı. Kaygımız endüstrimizde ihracat üretim ve istihdamda kayıpların yaşanacağı bir periyoda girilmesi” dedi.
Terbiyede yüzde 50’ye ulaştı
Hem doğalgaz, hem kömür hem de elektrik olmak üzere en fazla ve en çeşitli güç kaynağını kullanan kesim olduklarını lisana getiren TTTSD Lideri Vehbi Canpolat, son artırımlar ile birlikte işletme maliyetleri içinde yüzde 40 olan gücün hissesinin son artırımlar ile birlikte yüzde 50’leri bulacağına dikkat çekti. Canpolat, “Buna karşılık dünyada son 3-4 aydır dokuma ile alakalı talepte bir düşüş var. En büyük alıcımız olan Avrupa’da daralma var. Bu gelişmeler ve artan maliyetler dokumacılık terbiye ve kumaş kesimini olağandışı etkiliyor. İplikte de maliyetlerin yüzde 40’ı güç. Burada da yine birebir formda dünyada çok daha ucuza güç ve personellik maliyeti olan ülkeler iplik yapıyorlar. Başta Özbekistan geliyor geliyor. Şayet bir tahlil üretemezsek bunların karşısında bizim mal satma bahtımız olmadığı üzere bizim ülkemizde de bu ülkelerden önemli biçimde pamuk, iplik gelmeye devam edecek. Bu da üretimin azalması ithalatın çok süratli biçimde artmasına yol açacak. Bu artırımlardan sonra ortadaki fark önemli halde artacağı için ithalat da yükselecek. Türkiye’de birçok işletme kapanacak ya da kapasite düşürecek” sözlerini kullandı.
Canpolat, kelam konusu gelişmenin kesimde eser fiyatlarını yüzde 5-10 ortasında artıracağını, bunun son mamul fiyatına tesirinin ise yüzde 5 olacağını belirterek, fakat yüksek rekabet nedeni ile bunu yansıtmakta zorlandıklarını lisana getirdi.
Sanayicinin vergi yükü düşürülmeli
TTTSD Lideri Vehbi Canpolat, tahlil konusunda ise birçok Avrupa ülkesinde olduğu üzere Türkiye’de de güçte uygulanan vergilerde indirime gidilebileceğine dikkat çekti. Birçok Avrupa ülkesi, Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte yaşanan güç krizini hafi fletmek için bir yandan halkı güç tasarrufuna motive etmek için kampanyalar başlatırken başka yandan fatura dayanağı, direkt ödeme, sübvansiyon ve vergi indirimi üzere çeşitli tedbirler almıştı. Örneğin Almanya, artan maliyetlerin yükünü azaltmak için doğal gaz kullanımında satış vergisi oranlarını düzenledi. Alınan karar doğrultusunda Ekim ayından itibaren doğal gazda vergi yüzde 19’dan yüzde 7’ye düşürülecek. Ülke öte yandan çalışanlara fatura dayanağı verirken akaryakıtta da vergi indirimine gitmişti. Kelam konusu düzenlemeler birçok Avrupa ülkesinde hayata geçirildi. Canpolat, “Üreticinin, endüstricinin maliyetinin düşürülmesi gerekiyor. Zati fi nansmana ulaşım da problem” dedi.
Tekstilciler Bakan Mustafa Varank ile ‘açığı’ görüştü
Tekstil kesiminde artan ithalata bağlı olarak oluşan dış ticaret açığı, kesim temsilcilerini harekete geçirdi. İstanbul dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Lideri Ahmet Öksüz ve Vehbi Canpolat’ın da dahil olduğu idare heyeti üyeleri Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile bir ortaya geldi. Görüşmede ithalatın azaltılmasına yönelik tedbirlerde dahil olmak üzere dalın sorunları masaya yatırıldı.