17 Mayıs, Londra’da çalışan Getir kuryesi Raymond Johnson için sıradan bir çalışma günüydü.
Johnson, Ekim 2021’den beri çalıştığı firma için eser teslimatını yapmış, gelen yeni siparişi hazırlamak için merkez depoya geri dönüyordu.
Lakin kırmızı ışıkta durduğunda, scooter kullanan iki kişi ona yaklaştı ve motosikletini vermesini söyledi.
Johnson şirketin aracını vermemek için direndi. Arbede esnasında Johnson elinden bıçaklandı.
Getir’in verdiği aygıttan rastgele bir arama yapılamadığı için, Johnson şahsi telefonundan yöneticisini aradı lakin ona ulaşamadı:
“Beni scooter’larıyla takip edip öldüreceklerini düşünüyordum, gerimde olup olmadıklarına bile bakamadım. Elimden kanlar fışkırırken can kaygısıyla son sürat depoya döndüm.”
İş arkadaşlarının yardımıyla Londra polisini çağıran Johnson süratle hastaneye sevk edildi. Getir de Johnson’ı yalnız bırakmadı, hastaneye bir görevlisini yolladı.
Johnson sabaha karşı hastaneden çıkarken tabipler eline beş dikiş atmıştı. Ona daha ağır yaralanmadığı için şanslı olduğunu söyleyip eklediler:
“Elini 3-4 ay kullanma. 2 ay fizik tedavi görmen gerek.”
Camden New Journal isimli lokal gazeteye yansıyan olay, pandemiyle düzgünce yaygınlaşan konuta teslimat hizmetlerinde çalışan kuryelerin şartlarını bir kere daha tartışmaya açtı.
Johnson, gazeteye yaptığı açıklamada, Getir firmasının “çalışanlarına vaatlerinin aksine” taarruz sonrası takviye alamadığına dair şikayetlerini lisana getirdi.
Getir, İngiltere’deki Uber ve Deliveroo üzere rakiplerinin kullandığı “esnaf kurye” yani gig iktisadı modelinin tersine çalışanlarını tam vakitli olarak işe alıyor ve kuryeleri şirkete ilişkin motosikletleri kullanıyor.
‘ÖDEME YAPILIP YAPILMAYACAĞINI BİLMİYORUM’
BBC Türkçe‘ye konuşan Johnson, Getir’den yazılı ve kelamlı olarak tekraren talep etmesine karşın çalışamayacağı mühlet boyunca nasıl bir iş garantisi altında olduğuna ve tedavisini sigortanın karşılayıp karşılamayacağına dair hiçbir yazılı bir bilgi gelmediğini söyledi.
Johnson, ataktan evvel saatte yaklaşık 11 sterlin karşılığı (228 TL) haftada ortalama 40 saat çalışıyordu. Günde 40 teslimat yaparsa 25 sterlin (519 TL) prime hak kazanıyordu:
“Elimi kullanamadığım için aylarca çalışamayacağım lakin ödeme gelip gelmeyeceğine dair her hafta gerilim içinde olacağım, Getir bana elle tutulur yazılı bir teminat vermedi.”
Johnson, kazadan sonraki hafta 40 saatlik ödeme yapıldığını fakat ikinci hafta bunun 20 saate düştüğünü söylüyor.
Getir, BBC Türkçe‘nin bahisle ilgili sorusuna yazılı bir yanıt verdi:
“Getir olarak, elinden yaralanan kuryemizin hem hastanede olduğu mühlet boyunca hem de sonrasında yanında olduk. Şu an için iş yapamayacak durumda olan kuryemizin maaşında rastgele bir kesinti yapılmayacak, tam olarak iyileşene kadar maddi ve manevi takviyemizi sürdüreceğiz.”
Şirket, iş teminatı ve kuryelerle çalışma ayrıntılarına dair soruları yanıtlamadı.
‘MOTOSİKLETLERE KESİNLİKLE PANİK BUTONU EKLENMELİ’
Johnson, hem Getir özelinde, hem de bölümde kuryelerin iş güvenliğini artırmak için düzenlemeler yapılması gerektiğine dikkat çekmek için mevzuyu medyaya taşıdığını söyledi:
“İşimizin tabiatı gereği, sokaklarda başımıza her türlü olumsuz durum gelebilir. Bu üzere durumlarda öncelikle benim yaşadığımın bilakis Getir’in bizi nasıl sahip çıkacağına dair yazılı bilgi almak ve teminat altında olup olmadığımı bilmek istiyorum. Getir motosikletlere panik butonu ve kaza anında merkeze sinyal gönderen iki kolay sistem eklemeli. Ayrıyeten, yöneticimize acil durumlarda her an ulaşabilmemiz gerekiyor.”
Reuters: Getir çalışanlarının yüzde 14’ünü işten çıkartacak
Reuters haber ajansı, 25 Mayıs’ta yayımladığı haberde, Getir’in enflasyonun global çapta yükselmesi ve artan masraflar nedeniyle çalışanlarının yüzde 14’ünü işten çıkartacağını açıklamıştı.
Reuters’a nazaran 2015’te Türkiye’de kurulan Getir, dünya çapında 50 kentte hizmet veriyor.
Getir, Mart ayında piyasa kıymetinin 11,8 milyar dolar olduğunu açıklamıştı.
Getir, BBC Türkçe‘nin şirketin hangi kentlerde hizmet verdiği, kaç çalışanı olduğu ve işten çıkarmaların hangi ülkelerde olacağına dair sorularına karşılık vermedi.