ANKARA – Türkiye’de ocak ayı sonunda düşüşe geçen korona virüsü hadise sayısı ve mevt oranları, çok sayıda önlemin bir anda süratlice kaldırılmasının akabinde nisan ayı itibariyle yine yükselişe geçti.
Covid–19 hastalarını ve onlarla temasa geçen bireyleri tespit ederek karantinaya almak ve virüsün yayılımını engellemek için 7 gün 24 saat aralıksız çalışan filyasyon takımlarının bu süreçte iş yükü daha da arttı. Sıhhat Bakanlığı’nın Covid-19 haritasında ‘çok yüksek riskli’ vilayetler ortasında yer alan Ankara’da Altındağ İlçe Sıhhat Müdürlüğü’ne bağlı filyasyon gruplarının bir gününü izledik.
COVİD-19 TESTİ MÜSPET ÇIKIP DA ‘BEN YETERLİYİM DIŞARIYA ÇIKABİLİRİM’ DİYENLER VAR
Sıhhat Bakanlığı bünyesinde oluşturulan filyasyon sisteminin birinci ayağı korona virüsü testi müspet çıkanlar ve temaslılarını arayarak, adres bilgilerini alıp, saha takımına yönlendiren Hadise Takip ve Filyasyon İdare Merkezi. Numune Yerleşkesinde bulunan merkezdeki vazifeliler, müspet olayları ve temaslıları FİTAS ismi verilen sistemden saha gruplarına yönlendiriyor. Lakin bu süreç davet merkezinde çalışan vazifeliler için hiç kolay olmuyor. Gerçekten telefonun ucundaki vazifeliler, Covid–19 testi müspet çıkıp “ilaç istemeyen” “ben düzgünüm dışarıya çıkabilirim” diyen, temaslılarını söylemekten kaçınan birçok kişiyi ikna edebilmek için uzun müddet uğraş sarf ettiğini söylüyor.
O denli ki bir vazifeli, orada bulunduğumuz müddet içerisinde müspet bir hadiseyi “evde kalması” ve “ilaç kullanması” konusunda ikna etmek için telefonda yaklaşık 15 dakika görüşme yaptı.
ANKARA’DA FİLYASYON: SABAH 08.30 AKŞAM 22.00
Ankara Vilayet Sıhhat Müdürü Prof. Dr. Mehmet Gülüm, geçen günlerde yaptığı açıklamada kentte 529 filyasyon grubu olduğunu söz etti. Vilayet genelinde ikişer bireyden oluşan, takımlar halinde kapı kapı gezerek yeni tip korona virüsü takibi yapan sıhhat çalışanlarından 45’i Altındağ ilçesinde misyon yapıyor. Artan hadise sayılarıyla birlikte bu sayının daha da artırılabileceği tabir ediliyor.
Sabah saat 08.30 itibariyle müdürlüğün bulunduğu Numune Yerleşkesi’nde toplanan filyasyon takımları, akşam saat 22.00’ye kadar Covid-19 ile çabada 12 saati geçen bir mesai harcıyor. Takımlar, hadise ve temaslı takibine ikişer kümeler halinde FİTAS sisteminden telefonlarına düşen adres ve telefon bilgileri ile çıkıyor. Korona virüsü salgının başlarına göre takımlar şu an daha profesyonel ve organize.
TESTLER BUZ KALIBINA KONULARAK GÜN SONU LABORATUVARA TESLİM EDİLİYOR
Bizim de çalışmalarına katıldığımız Altındağ ilçesinde misyonlu iki kişilik takım, olay ve temaslı adresleri sisteme düşer düşmez çabucak yola çıkıyor. Baraj Mahallesi’nde genç bir çiftin adresine gidiyoruz. Takımlar, adrese giderken mesken sahiplerini arayarak geleceklerini haber veriyor. Eşlerden biri Covid-19 olumlu, oburu ise temaslı. Olumlu olay olan hastaya ilaçlarını teslim eden gruplar, temaslı olan ve semptom geliştiren bireye de test uyguluyor. Tıpkı vakitte ilaçların nasıl kullanılacağı da detaylı bir formda anlatılıyor. Virüs belirtisi gösteren şahıslardan alınan testler gün sonunda laboratuvara teslim edilmek üzere buz kalıbının olduğu kutulara konuluyor. Gruplar, her olay ve temaslı takibi sonrasında eldivenlerini değiştirerek ellerini dezenfektanla yıkıyor ve diğer bir hasta takibi için yine yola çıkıyor.
‘FİLYASYON TAKIMLARINI TAŞIYAN ARAÇ SÜRÜCÜLERİ YALNIZCA MASKE TAKIYOR’
Alanda gözlemlediğimiz dikkat çeken mevzulardan biri de kollayıcı ekipmanları ile filyasyon çalışması yapan sıhhat çalışanlarının bilakis, takımları olay ve temaslı takibi için Ankara’nın birçok mahalle ve sokaklarına taşıyan araç sürücülerinin yalnızca maske kullanması oldu. O denli ki risk altında olan sıhhat çalışmalarına gün uzunluğu temas eden ve en yakın şahıslar araç sürücüleri.
‘EN BÜYÜK MOTİVASYON, TAKİBİNİ YAPTIKLARI HASTALARIN İYİLEŞMESİ’
Covid-19 salgının ortaya çıktığı birinci günden bu güne geçen bir yılda alanda virüsün yayılmasını engellemek için çaba veren filyasyon takımlarının en büyük motivasyon kaynağı ise takibini yaptıkları hastaların güzelleşmesi oluyor. Uzman Diş Tabibi Savaş Kahyaoğulları yakın vakte kadar bir meskende olumlu olay varken, tıpkı konutta yaşayan temaslı kişinin virüsü kapmadığını gözlemlediklerini anlatıyor.
‘TEMASI MİNİMUMA İNDİREREK KENDİMİZİ KORUYORUZ’
Bir yıldır Altındağ İlçe Sıhhat Müdürlüğü filyasyon grubunda çalıştığını söz eden Kahyaoğulları, hadiselerin tekrar yükselişe geçtiği bu süreçte herkes üzere endişelendiklerini belirterek, “Hepimizin ailesi, çocuğu var. Tabi ki akşam meskene giderken sanki müspet miyiz diye korkuyoruz ancak kendimizi muhafazaya da çalışıyoruz” diyor. Filyasyon takımında bir yıldır yer alan Ağız ve Diş Teknikeri Hulusi Dere ise tulum, maske, siperlik üzere gözetici ekipmanları yanlarından eksik etmediklerini belirterek, teması da minimuma indirerek korunduklarını anlatıyor. Dere, en çok ’eski normali’ özlediğini söylüyor.
‘BİR GÜNDE YAKLAŞIK 40 İLA 50 ORTASI MÜSPET OLAYA ULAŞIYORUZ’
Öte yandan filyasyon takımlarının takibindeki hadise ve temaslı bireyler ortasında genç yaş kümesi tartıda. O denli ki filyasyon takımındaki sağlıkçı Kahyaoğulları da son periyotta genç nüfusta daha fazla müspet hadiseye ulaşmaya başladıklarını söz ediyor. Mutant virüslerin de tesiriyle bulaştırıcılığın yeterliden düzgüne arttığını belirten Kahyaoğulları, günlük olay sayısındaki artışı alanda gözlemlediklerini söylüyor. Kahyaoğulları, bir günde yaklaşık 40 ila 50 ortası olumlu, 50 ila 60 ortası da temaslı hastaya ulaştıklarına dikkat çekiyor.
‘EN BÜYÜK SORUN MÜSPET OLAYLARIN TEMASLI OLDUĞU ŞAHISLARI SAKLAMASI’
Filyasyon takımının bu süreçte en çok zorlandığı durum ise müspet olayların temaslılarını söylemekten kaçınması. Filyasyon grubundan Hulusi Dere, testi müspet çıkan şahısların temaslılarını saklı tutmaya çalışmalarının kendilerini zorladığını vurguluyor, “Bu formda temaslı şahıslara ulaşmamız zorlaşıyor” diyor.
BAĞCI: EŞİNE DAHİ SÖYLEMEYENLER VAR
Altındağ İlçe Sıhhat Müdürü Uzman Tabip Hamit Harun Bağcı da günlük hadise sayılarının arttığına dikkat çekiyor, grupların 7 gün 24 saat sürat kesmeden alanda çalışma yapmaya devam ettiklerini söylüyor. Bağcı, bu süreçte yaşadıkları en büyük sorunun irtibat bilgilerinde yaşanan eksikliğin yanı sıra olumlu olayların temaslı olduğu bireyleri saklaması olduğunu yineliyor, “Pozitif olay yeri geliyor birebir meskende yaşadığı eşini bile temaslı söylemekten kaçınıyor. Bu da işimizi zorlaştırıyor” sözlerine yer veriyor.
‘TESTİM OLUMLU ÇIKSA BİLE BEN DÜZGÜNÜM, ÇALIŞACAĞIM” DİYEN ŞAHISLARLA KARŞILAŞIYORUZ’
Bağcı, bu süreçte “testim olumlu çıksa bile ben düzgünüm, dışarıya çıkacağım, çalışacağım” diyen bireylerle karşılaştıklarını lakin denetimi elden bırakmadıklarını belirterek, ekliyor: “Kendinizi uygun hissediyor olsanız bile izolasyon sürecini konutta geçirmeniz gerekiyor. Filyasyon grubu adrese gidip ilaçlarını verirken konutta kalmaları gerektiğini vurguluyor, kaymakamlık bünyesinde bulunan kontrol grupları belirli periyodlarla gidip bu bireylerin meskende olup olmadıklarını denetim ediyor. Bir yandan da aile hekimlikleri de olumlu şahısları arayarak hastalıklarının seyri hakkında bilgi ediniyor. Birtakım hastalarımız ‘çok aradınız’ diyor lakin işi sıkı tutmak zorundayız.”
