Dünya nüfusunun 5 milyara ulaştığı 11 Temmuz 1987’den beri 11 Temmuz her yıl BM Nüfus Fonu (UNFPA) tarafından Dünya Nüfus Günü olarak kutlanıyor ve nüfus konusunda belirlenen temalara ait farkındalık oluşturulmaya çalışılıyor.
BM ve UNFPA bilgilerine nazaran, dünya nüfusunun 1 milyara ulaşması yüz binlerce yıl sürdü ve daha sonrasında yaklaşık 200 yılda 7 kat arttı. 2011’de de dünya nüfusu 7 milyara ulaştı ve her geçen gün artıyor.
Bu çarpıcı artışın nedenleri olarak, büyük ölçüde üreme çağına ulaşan insan sayısının artması, doğurganlık oranlarındaki büyük değişiklikler, artan kentleşme ve hızlanan göç üzere faktörler gösteriliyor.
Ancak tüm bu artan nüfusun ve istikrarsız dağılımın, gelecek kuşaklar için geniş kapsamlı tesirleri olacağı kaydediliyor.
BM Ekonomik ve Toplumsal İşler Departmanı’nın 2021’de yayımladığı rapora nazaran, global nüfus artış suratı gelecek on yıllarda düşmeye devam edecek olsa da dünya nüfusunun 2050’de 2020’ye nazaran yüzde 20 ila 30 ortasında daha fazla olacağı varsayım ediliyor.
Buna nazaran, düşük gelirli ülke kategorisindekilerin toplam nüfuslarının bugüne kıyasla 2 katına çıkacağı öngörülüyor.
Raporda, nüfus eğilimlerine ait hakikat bilgilere ve gelecekteki değişikliklere ait emniyetli iddialara sahip olmak, siyaset oluşturmak ve bunları uygulamak üzere ülkeler için bir yol haritasının gerekli olacağının altı çiziliyor.
Genç nüfusun üçte biri Afrika’da olacak
UNFPA tarafından paylaşılan bilgilere nazaran, 1950’de dünya nüfusu yaklaşık 2,6 milyar kişiydi, 2011’de de 7 milyara ulaştı. Dünya genelinde yaklaşık 1,8 milyar insan 10 ila 24 yaşları aralığında bulunuyor.
2050’ye kadar Afrika kıtasının, dünyadaki tüm gençlerin (15-24) üçte birine mesken sahipliği yapacağı kestirim ediliyor.
Aynı kaynağa nazaran, tarihte birinci defa, ülkelerin ortalama yaşlarında ve nüfusların doğurganlık oranlarında çok çeşitlilik gözlemleniyor. Giderek artan sayıda ülkelerin nüfusu yaşlanıyor.
Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 60’ı bayan başına doğum sayısının 2,1’in altında kaldığı ülkelerde yaşarken; öteki ülkelerde çok büyük genç nüfus var ve süratle büyümeye devam ediyor.
Sahra altı Afrika ülkelerinde toplam nüfusun yarısını 19 yaş altındaki bireyler oluşturuyor. Buna karşılık Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerindeki nüfusun yarısını 42 yaş hududunun altındakiler oluşturuyor.
UNFPA’ın paylaştığı bilgilere nazaran, çatışma ve iklim değişikliği kaynaklı olarak son yıllarda beşerler daha fazla göç ve hareket halinde bulunuyor.
Dünya genelinde fırsat eşitliği artırılmalı
Bu alanda yaptığı çalışmaları periyodik olarak yayımlayan UNFPA, artan nüfusun yarattığı meselelerinin bertaraf edilmesi için kimi tahlil teklifleri sunuyor.
Buna nazaran, sayıların da ötesinde insanlık için fırsatlara eşit şeklide erişimin kıymetli olduğunun altını çiziyor.
Ülkelerin bünyelerindeki insan sermayesine yatırım yapmaları ve klasik olarak toplumda yer alan dezavantajlı bireyler de dahil olmak üzere tüm insanların potansiyelini kullanmaları için önlerindeki mahzurları kaldırmaları tavsiye ediliyor.
Bu biçimde demografik istikrarın sağlanabileceği ve büyük meselelerle yüzleşen geniş nüfus kitlelerinde azalma görülebileceği kaydediliyor.
Giderek birbirine bağımlı hale gelen dünyada, iklim değişikliği üzere ortak sıkıntıları ele almak için ortak tahlillerin ve dayanışmanın artırılması gerekliliği vurgulanıyor.
“İnsanlar tahlildir, sorun değil”
UNFPA’ın ‘Dünya Nüfus Günü’ için yayımladığı bildiride, şu tabirlere yer verildi: “Dünya Nüfus Günü, insanlığın ilerlemesini kutlamak için bir an sunuyor. Dünyamız, zorluklarına karşın tarihin rastgele bir noktasında olduğundan daha yüksek oranda insanın eğitim aldığı ve daha sağlıklı hayatlar yaşadığı bir dünyadır. Toplumların, kendi insanına, onların haklarına ve seçimlerine yatırım yapmasının, herkesin istediği ve hak ettiği refah ve barışa giden yol olduğunu tekraren kanıtlandı. Beşerler tahlildir, sorun değil. UNFPA’da demografik değişiklikleri ölçmeyi ve öngörmeyi savunuyoruz. Her ülke, farklı nüfus kümelerinin muhtaçlıklarını karşılamak ve bireylerin tam potansiyellerini gerçekleştirmelerini sağlamak için muhtaçlık duyduğu bilgilere sahip olmalıdır.”