Basın toplantısında konuşan Bakan Çavuşoğlu, Berlin’de düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı’na katıldığını belirterek, “Bildiğiniz üzere yılda 2 kez NATO Dışişleri Bakanları toplantısı yapılıyor, birebir biçimde Savunma Bakanları toplantısı da. Birinci kez Berlin’de gayriresmi Dışişleri Bakanları toplantısı gerçekleştirildi. Konut sahibi Almanya’ya çok teşekkür ediyoruz. Bugün yaptığımız toplantıda da mutabık kaldığımız üzere bundan sonra her sene bir sefer de gayriresmi Dışişleri Bakanları toplantısı olacak. Zira dün ve bugün yaptığımız gayriresmi görüşmelerin son derece verimli olduğunu gördük. Samimi bir ortamda hem bugünkü güvenlik durumunu hem de NATO’nun geleceği ile ilgili mevzuları kendi ortamızda değerlendirdik. Görüş alışverişinde bulunduk” dedi.
Dün akşam çalışma yemeğinde gayriresmi bir formda NATO’nun genişlemesinin de konuşulduğunu tabir eden Bakan Çavuşoğlu, “NATO’ya üyeliği gündemde olan 2 ülkenin, Finlandiya ve İsveç’in de Dışişleri Bakanları bu toplantıya davet edildi” dedi.
“İLK OTURUMDA UKRAYNA’DAKİ DURUM DEĞERLENDİRİLDİ”
Birinci oturumda Ukrayna’daki durumun değerlendirildiğini söz eden Çavuşoğlu, “Bu sabah birinci oturumda Ukrayna’daki durum değerlendirildi ve son oturumda da Madrid’de haziran ayında NATO Doruğu gerçekleştirilecek. Bu tepede NATO’nun Stratejik Konsept kağıdı dokümanı onaylanacak. Bu Stratejik Konsept doküman üzerinde de görüşlerimizi, ‘önümüzde bir taslak var,’ somut tekliflerimizi bugün paylaşma imkanımız oldu, bizim ve başka müttefiklerin” formunda konuştu.
“RAHATSIZ OLDUĞUMUZ MEVZULARI İLETTİK”
Bakan Çavuşoğlu konuşmasına şu biçimde devam etti:
“ENDİŞELERİMİZ MEŞRUDUR”
Türkiye’nin tasalarının legal olduğunu legal olduğunu belirten Bakan Çavuşoğlu, “Diğer taraftan biraz evvel ihracat kısıtlamasından da bahsetmiştim. Maalesef bu 2 ülke savunma sanayi eserleri konusunda Türkiye’ye yönelik kısıtlamaları devam ettiriyor, yani ihracat müsaadeleri konusunda kısıtlamaları da devam ettiriyor. NATO’ya üye olacak bir ülkenin bir NATO müttefiki ülke üzerinde bir kısıtlamaya gitmesi ya da müsaade vermemesi kabul edilecek bir durum değil. Olağan kurallar da siz bunu kime karşı yaparsınız, düşman olarak gördüğünüz ülkeye karşı bu kısıtlamaları yaparsınız. Bu bahislerde duyduğumuz rahatsızlığı söyledik, beklentilerimizi de söyledik. Kendilerinin kimi teklifleri oldu, Türkiye’nin telaşlarını giderme konusunda ne yapabiliriz, nasıl çalışabiliriz diye bir teklifleri oldu. Onun üzerinde duruyoruz, lakin bizim tasalarımız pek legaldir ve de açıkça ortadadır. Rastgele bir biçimde NATO’nun genişlemesine karşı olduğumuz için değil, ancak teröre takviye veren ve bize yönelik bu tıp siyasetler izleyen ülkelerin NATO müttefiki olmaması gerektiğine inandığımız için bu tavrı açıkça sergiledik. Dün akşam yaptığımız konuşmadan sonra ve tekrar bu sabah öteki oturumlarda da birçok arkadaşımız bu 2 ülkenin üyeliğine dayanak beyan ederken, Türkiye’nin de kaygılarını anladıklarını ve bu tasaların de giderilmesi gerektiğini de söylediler. Tüm bunu söyleyen müttefiklerimize de ayrıyeten teşekkür ediyoruz. Bu istikamette de bilhassa NATO üyesi ülkelerin de adımlar atması gerekiyor. Sonuçta dün akşam bu görüşmeleri gerçekleştirdik” formunda konuştu.
“BİR AN EVVEL ATEŞKESE ULAŞILMASI İÇİN SARF ETTİĞİMİZ GAYRETLER ORTADA”
Ukrayna’daki gelişmeleri de pahalandıran Bakan Çavuşoğlu konuşmasına şu formda devam etti:
“Bu sabah Ukrayna oturumunda da bir taraftan Türkiye’nin savaşı durdurmak için ayrıyeten sivil insanların tahliyesi, başka taraftan yaralı askerlerin buradan inançlı bir halde çıkarılması, bilhassa de hububat ve besin taşıyan gemilerin de inançlı bir formda seyri için güvenlik koridorlarının oluşturulması için yaptığımız çalışmalar hakkında bilgi verdik. İş birliği yaptığımız BM Genel Sekreteri, Dünya Besin Programı üzere memleketler arası kuruluşlarla yaptığımız iş birliği hakkında da bilgi verdik. Ancak şu iletisi da açıkça verdik. Bir taraftan Ukrayna’ya NATO olarak takviye veriliyor, fakat başka taraftan savaşın da sonlandırılması için uğraş sarf etmemiz gerekiyor. Savaşın uzamasının maliyetlerini de muhtemel maliyetlerini de, şu andaki maliyetlerini anlattığımız üzere muhtemel ek maliyetlerini de söyledik. Ukrayna’nın beklentileri var. Tarafsızlık karşılığında talep ettiği güvenlik garantileri var. Bunların karşılanması için neler yapılması gerekiyor ve bu hususta da hangi çalışmaları yapıyoruz bu hususlarda da bilgi verdik. İnsani durum Ukrayna’da giderek kötüleşiyor, bu bahislerde da duyarsız değiliz. Türkiye bir taraftan ateşkesin tesis edilmesi, başka taraftan alandaki insani durum, sivillerin en son tahliyesi konusunda, 600 civarında sivilin tahliyesi konusunda da kolaylaştırıcı bir rol üstlendik, tekrar BM Genel Sekreteri ve BM ile ilgili kurumlarla birlikte. Ticaretin bilhassa biraz evvel söylediğim gemilerin geçişi için ve de bir an evvel ateşkese ulaşılması için sarf ettiğimiz uğraşlar ortada. Bu doğrultuda eforlarımızı da devam ettireceğiz. NATO Zirvesi’nden kabul edilecek biraz evvel bahsettiğim Stratejik Konsept dokümanı üzerinde tavsiyelerimizi yineledik. Terörle çaba, terörün her türlüsüyle gayretin kesinlikle olması gerektiğini söyledik. Ayrıyeten NATO’nun güvenlik anlayışında bugüne kadar mutabakata varılmış lisanın korunması, tekrar NATO Avrupa Birliği (AB) bağlantılarında AB üyesi olmayan NATO müttefiklerinin oynadığı rolün açıkça görülmesi ve de hakların korunması, ortaklarla ilgili de yeniden karşılıklı hürmet ve anlayışın kesinlikle yer alması gerektiğini, ayrıyeten Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması sebebiyle bugünkü güvenlik anlayışında değişiklikler oldu ancak bu Stratejik Konsept kağıdı diyoruz, hazırlanan ve kabul edilecek dokümanın yalnızca bugünkü gelişmelerle sonlu kalmaması lazım. Gelecekte karşı karşıya kalabileceğimiz tehditlere karşı NATO’nun nasıl bir esnek yapıya kavuşması gerektiğine dair ögelerin da olması gerekiyor. Bu hususlarda Türkiye olarak NATO’nun ve müttefikliğin geleceği için kanılarımızı paylaşma imkanımız oldu. Tabi her toplantılarda olduğu üzere bu toplantı marjında da ikili görüşmeler de gerçekleştirdik.”