İstanbul Ticaret Odası (İTO), 1885’ten bugüne kadar, Oda’nın yayınladığı Osmanlıca, Fransızca, Almanca, İngilizce tüm periyodik yayınları internet ortamına yükleyerek, araştırmacıların hizmetine sundu. Ticaret hayatının son 137 yılına şahitlik eden İstanbul Ticaret Gazetesi Dijital Arşivi’nin (İTGA) yer aldığı arsiv. ito.org.tr’nin tanıtım toplantısı dün İstanbul’da gerçekleştirildi.
Toplantıda bir konuşma yapan İTO Lideri Şekib Avdagiç, “İstanbul Ticaret Gazetesi Arşivi projemizle, biz yalnızca 137 yıllık gazetemizi değil, tıpkı vakitte Türk iktisat tarihini de elektronik ortama aktarmış oluyoruz. Artık, tam 318 ciltlik İTO gazetesi, yani 185 bin adet imaj, bir öteki sayıyla 6.500 müddetli yayınımız, bütün araştırmacılarımıza bir tuş kadar yakın” dedi. İTO’nun kuruluşundan 3 yıl sonra, 1885’te iktisat gazetesi yayınlamaya başladığına dikkati çeken Avdagiç, “Bu nedenle diyebiliriz ki, Türkiye’de iktisat haberciliği İTO ile başlamıştır. Tekrar gazetemiz, Türkiye’nin 137 yıldır yayınını sürdüren tek iktisat gazetesi olmuştur. Birebir vakitte devrinin ekonomik gelişmelerine özel dal gözüyle bakan birinci yayın organıdır” diye konuştu.
Tüm sayılar eksiksiz dijitalleştirildi
İTGA Projesiyle, Türk iktisat tarihinin bütün boyutlarıyla, araştırmacıların kullanımına internet ortamında sunulduğuna işaret eden Avdagiç, “Deyim yerindeyse iktisadi ve ticari tarihimiz araştırmacıların ayağına geliyor, araştırmacılara bir tuş kadar yakınlaşıyor” dedi. İTO gazetesinin 137 yıllık sayılarının dijitalleştirilmesinin COVID-19 salgını devrinde düzgünce yaygınlaşan e-kütüphaneciliğin doğal bir sonucu olarak görülebileceğini söyleyen Avdagiç, “İstanbul Ticaret Gazetesi Arşivi ile Birinci sefer 137 yıllık bir iktisat gazetesinin, çeşitli devirlerde farklı isimlerle yayınlanmış olsa da tüm sayıları eksiksiz dijitalleştirildi ve bir ortada okuyucuya sunuldu. Bu şu manaya geliyor. Gazetemizde bir rastgele bir mevzuyu araştıran okuyucularımız, o hususun 19. yüzyılda başlayan, 20. yüzyılda devam eden ve 21. yüzyılda ulaştığı evreleri takip edebilecek” tabirlerini kullandı.
Osmanlıca arama mümkün olacak
Projenin benzerlerinden ayrıştığı noktaları anlatan Avdagiç şöyle devam etti: “Türkiye’de birinci sefer İTO olarak bizim İTGA Projemiz, araştırmacıları bir külfetten kurtarıyor. Araştırmacılar tüm yayınlarımızda Osmanlıca sözcük araması yapabilecekler. Bir diğer sözle, dileyen araştırmacı ya da okuyucumuz, arşiv.ito.org.tr sitesini açıp bir Osmanlıca sözcüğü yazdığında, o sözcük tam 100 milyon söz içinden taranacak ve hangi mecmualarda ise o mecmuanın ilgili sayfaları ekrana gelecek. Böylelikle araştırmacılar, 185 bin sayfayı tek tek çevirip satır satır arama zahmetine katlanmadan istediği bahis hakkında aradığı bilgi ve habere ulaşabilecek.”
NUMUNEHANE-İ OSMANİ’NİN TARİHİ KİTAPLAŞTIRILDI
Avdagiç, arşiv sitesi deneme etabında iken oda danışmanlarından birinin, İTGA ile getirilen Osmanlıca arama imkanını kullanarak, İTO’nun 1891’de kurduğu ihracatı teşvik merkezi olan Numunehane-i Osmani’nin (Osmanlı Ticaret Müzesi) tarihini kitaplaştırdığını kaydetti. Avdagiç, araştırmacıların ve akademisyenlerin kendilerine sunulan bu fırsatı, ticaret hayatının şimdi gün yüzüne çıkmamış tarafl arını aydınlatarak değerlendireceklerine inandıklarını söyledi. Avdagiç, “İTGA, araştırmacılara ve akademisyenlere bilhassa 1885-1928 periyoduna ait yeni bir kaynak sunacaktır. Özellikle devletin resmi bakış açısının dışında özel kesimin gözüyle devrin ticari ve ekonomik gelişmelerini görme imkanı getirecektir. Ben buna yürekten inanıyorum” diyerek kelamlarını tamamladı.