Bakırköy 46. Asliye Ceza Mahkemesi, Edirne’de tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş’a ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ten verilen 3 yıl 6 aylık cezanın gerekçeli kararını açıkladı.
Kararda, “Mahkememizdeki belge açısından sanık, savunmasında açılan tüm davalarında kendisine yöneltilen suçlamaların tabir özgürlüğü hakkına müdahale teşkil ettiğini, milletvekili olarak vazife yaptığı müddette Anayasa’nın 83. hususunun birinci fıkrasının milletvekillerine sorumsuzluk ve dokunulmazlık muhafazasını verdiğini, yani Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) söz ettikleri görüşler nedeniyle cezalandırılamayacaklarının öngörüldüğünü ve yeniden milletvekillerinin fikirlerinin içeriğini Meclis dışında tekrarladığı ve yaydığı durumların da bu muhafaza kapsamında olduğunu kaydetmiştir” denildi.
Üzerine atılı hareketin Türk Ceza Kanunu’nda kabahat tipi olarak bulunduğu ve karşılığında ceza öngörülen kabahat olduğu tespitine yer verilen gerekçeli kararda, Demirtaş’ın dava konusu konuşması ile ilgili olarak mahkemede 9 duruşma yapıldığı, bunların 7’sinin birebir hakim tarafından yürütüldüğü söz edildi.
‘SİYASİ TARTIŞMA ÖZGÜRLÜĞÜ MUTLAK DEĞİLDİR’
Selahattin Demirtaş’ın şahsen mahkemede hazır bulunma taleplerinin tekraren mahkeme tarafından kabul edilmesine karşın sanığın türlü mazeretlerle duruşmaya katılmadığı, yargılama süreci boyunca sanığın argümanı tarafında bir savunmada bulunmadığı öne sürülen kararda, dava konusu konuşmanın milletvekilliği vazifesi mühletince, ‘suç’ tarihinden evvel tabir edilip edilmediği, Meclis’te yahut Meclis çalışmalarında ileri sürdüğü (alıntı yapmak suretiyle) birebir tabirler olup olmadığı konusunda savunması soyut kalmakla birlikte bu mevzuda rastgele somut bir kanıtı de sunamadığı kaydedildi.
Milletvekillerinin vazife mühletleri boyunca seçmeni temsil edip onların çıkarlarını savunduğuna yer verilen gerekçeli kararda, şu tabirlere yer verildi:
“Milletvekilinin siyasi görüşlerini tabir etme özgürlüğü elbette teminat altında olmalıdır. Fakat siyasi tartışma özgürlüğü, mutlak değildir. Söz özgürlüğü kapsamında ele alınmalıdır. Neticeten konusu kabahat teşkil eden hareketler dokunulmazlık zırhına tabi değildir. Hakikaten anayasal muhafaza, milletvekiline ferdî olarak değil, Meclis’e ve Meclis’teki çalışmalarında sıkıntısız halde yürütebilmesi için garanti sağlayan ayrıcalıktır. Bu açıdan sanık müdafilerinin sunmuş olduğu açıklamalar her ne kadar Meclis çalışmalarında benzeri tabirler kullanıldığı savında bulunmuş iseler de bu açıklamaların dava konusu konuşma içeriği ile birebir tıpkı olmadığından sanığın aksiyonun Anayasa 83/1 fıkrası kapsamında yasama bağışıklığı ile korunması mümkün değildir.”
‘İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN YOKLUĞU HALİNDE DEMOKRATİK TOPLUMDAN KELAM EDİLEMEZ, ANCAK…’
Gerekçeli kararda, Demirtaş’ın iddianameye bahis edilen konuşmayı kendisinin yaptığını ikrar ettiği lakin Cumhurbaşkanı ve Başbakanın şahsını maksat almadığını, hükümete yönelik tenkitlerini yaptığını savunduğu aktarılarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) nazaran tabir özgürlüğünün yokluğu halinde demokratik bir toplumdan kelam edilemeyeceği lakin tabir özgürlüğünün de mutlak ve sınırsız olmadığı, bu hak kullanılırken bireylerin hak ve özgürlüklerini ihlal edecek tavır ve davranışlardan kaçınılmasının hem ulusal hem de memleketler arası mevzuatlarda yer aldığı kaydedildi.
‘CUMHURBAŞKANI, TÜRK MİLLETİNİN BİRLİĞİNİ TEMSİL EDER’
Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin 5 Kasım 2018 tarihli bir kararında, “Cumhurbaşkanına hakaret” kabahatinin yasal ögelerinin oluşup oluşmadığına ait detaylı değerlendirmelerin yapıldığı anlatılan gerekçeli kararda, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na nazaran, Cumhurbaşkanı devletin başıdır ve bu sıfatla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Bu nedenledir ki ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ hatası, bireylere ve onura karşı hatalar içerisinde değil, devlete karşı işlenmiş cürümler kısmında düzenlenerek devleti temsil eden Cumhurbaşkanlığı makamının saygınlığının korunması amaçlanmıştır. Devlete karşı işlenen hatalardan bir kısmının gerçek mağdurunun makamı temsil eden gerçek kişi olmakla birlikte, devlete ait hukuksal faydanın korunması, şahsa göre daha üstün tutulmuştur.”
Kararda, iftira, küfür, onur, erdem ve saygınlığı zedeleyici beyanlar, müstehcen içerikli kelam, yazı, fotoğraf ve açıklamalar, savaş kışkırtıcılığı, hukuk nizamını cebir yoluyla değiştirmeye yönelen nefret, ayrımcılık, düşmanlık ile şiddet yaratmaya yönelik bulunan sözlerin fikir özgürlüğü bağlamında türel müdafaa görmediği ve kabahat sayılmak suretiyle ceza yaptırımlarına bağlandığı bildirildi.
‘İFADELERDE KÜÇÜLTÜCÜ, İNCİTİCİ, ABARTILI KELAMLARDAN KAÇINMALI’
Mahkeme, gerekçeli kararında şu değerlendirmelere yer verdi:
“Bir aksiyonun hukuk nizamı tarafından cezalandırılmaması için, tenkit hak ve misyonu berbata kullanmamalı, sözlerde küçültücü, incitici, abartılı kelamlardan kaçınılmalıdır. Sayılan ögelerden birinin olması halinde haber verme ve tenkit hakkından kelam edilmeyecek ve aksiyon hukuka muhalif olacaktır. Politikler, üst seviye bürokratlar ile kamuya mal olmuş şahıslar, öbür insanlara göre ağır tenkitlere daha fazla katlanmak zorunda oldukları demokratik toplumlarda kabul edilmektedir. Lakin hakarete hiçbir kimse katlanamaz. Söz hürriyeti bakımından tenkit ile hakaret farklı başka kıymetlendirilmesi gereklidir. Kaba sövme hiçbir şartta tenkit olarak kabul edilemez.”
Demirtaş’ın katılanları açıkça gaye aldığı konuşmasında katılanlara yönelik kelamlarının muhatapların onur, erdem ve saygınlığını tereddütsüz bir biçimde rencide edecek nitelikte olduğu tespitinde bulunulan kararda, yapılan yargılamada hakaret hatasının ögeleri oluştuğu kanaatine varıldığı kaydedildi.
‘ÇIRPINIYORLAR’ DEMİŞTİ
Demirtaş, 24 Aralık 2015 tarihinde Atatürk Havalimanı’nda Rusya dönüşü yaptığı açıklamada, “Avrupa’da Paris’teki konferansta koridor koridor Putin ve Lavrov’la karşılaşıp bir manzara verebilmek için çırpındılar. Hala Dışişleri Bakanı yahut Cumhurbaşkanı, Rusya ile temas kurabilmek için bir telefon görüşmesi yapabilmek için çırpınıyor. Madem bu kadar gerçek bir iş yaptınız, madem bunun gerisindesiniz, o vakit unsurlu durun, dik durun. Zira yaptıkları yanlışın farkındalar” demişti.
Bunun üzerine başlatılan soruşturmada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Demirtaş’ın soruşturmaya husus kelamlarına ait bir şikayetinin bulunmadığı, birtakım vatandaşların şikayeti üzerine soruşturmanın başlatıldığı ortaya çıkmıştı.
Mahkeme, 22 Mart tarihinde yapılan duruşmada, Selahattin Demirtaş’ı, “Cumhurbaşkanı’na hakaret” hatasından 3,5 yıl mahpus cezasına çarptırmıştı. (AA-HABER MERKEZİ)
