ANKARA – AK Parti’nin iktisatla ilgili Meclis’e sunduğu yeni kanun teklifinde cezaevlerindeki tutuklu ve mahkumların bağlantı haklarıyla ilgili tartışmalı iki unsur de yer aldı. Getirilmek istenen düzenlemelere nazaran teknik alt yapının olduğu cezaevlerinde mahkumlara e-postayla bağlantı hakkı sunulacak. Bu kapsamda tüm mektuplar dijital ortamda depolanacak, 1 yıl sonra silinecek. Bir başka düzenleme ise tutuklu ve mahkumların eşi ve yakınlarıyla görüşmesinin kayda alınması. Bu kayıtlar da 1 yıl mühletle tutulup daha sonra silinecek.
Amme Alacaklarının Tahsil Adabı Hakkında Kanun ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi içinde yer alan bu iki düzenleme tartışma yarattı. Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yapılan görüşmelerde mevzunun ihtisas komitesi olan Adalet Komisyonu’nda ele alınması talebi reddedildi.
‘MEKTUPLAR ŞİFRE İÇEREBİLİYOR’
Teklifi getiren AK Parti Milletvekili Nilgün Ök bu düzenlemenin üzerinde çalışılan “E-görüş Projesi”nin alt yapısı olduğunu söyledi, mektupların asla hedefi dışında kullanılamayacağını, kanunda açıkça belirtilen hâller dışında hiçbir kişi ve kurumla paylaşılamayacağını kaydetti. Ök mektupların uzun müddet saklanma münasebeti için de, “Bugün anlamsız gelebilen mektuplara baktığımızda çok farklı şifre ve tehdit içerebildiğini görüyoruz. Birçok terör hatasından çok fazla mahkûmun yaşadığı bir ülkeyiz” açıklaması yaptı. Ök’ün verdiği bilgiye nazaran Fransa, İngiltere üzere birçok ülkede de bunun örnekleri yer alıyor. Kurulda yapılan açıklama nazaran okuma ve saklama yapılacak mektuplar resmî makamlar ve avukatlara gönderilen mesajları kapsamayacak.
MAHREM GÖRÜŞMELERİN SIZMAMA GARANTİSİ NE OLACAK?
HDP Batman Milletvekili Necdet İpekyüz, “Mahpusların özel ömürlerinin korunması lazım. Bunun kontrolü kimin elinde? Cezaevinde kim olursa olsun onların da bir hakkı var. Bunu korumadığımız vakit berbata dönük birçok uygulamaya neden olacağız, geri çekilmesi lazım” dedi.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan da, “Bir insanın eşiyle, çocuğuyla yaptığı görüşme mahrem görüşmedir. Bunun mahremiyetini nasıl koruyacaksınız, bunların sızmayacağına nasıl garanti vereceğiz?” diye sordu. CHP Milletvekili Emine Gülizar Emecan, “Büyük birader, güzel geldin” yani bu hususun tarifi açıkçası budur. Hiçbir biçimde, bir mahkumun mahremiyetinin kalmadığının ve kalmayacağının göstergesidir” dedi.
MEKTUPLARIN KAYDA ALINMASINDA 15 TEMMUZ İHTİYACI!
İtirazlar üzerine kelam alan Adalet Bakan Yardımcısı Uğurhan Kuş, düzenlemelerin Anayasa Mahkemesi ve Danıştay kararları nedeniyle yapıldığını söyledi. Kuş’un verdiği bilgiye nazaran mektupların kayıt altına alınmasıyla ilgili husus Danıştay’a götürüldü. Danıştay kayıtta sakınca olmadığını fakat yasal bir altyapıya muhtaçlık duyulduğuna hükmetti. 15 Temmuz darbe teşebbüsünden sonra ortaya çıkan bir gereksinimle bu düzenlemenin yapıldığını söyleyen Kuş, “Daha evvelki uygulamalarda rastgele bir sınırlama yokken, şu anda aslında bir sınırlamayla bunu yapıyoruz. Danıştay yalnızca şunu diyor: “Bunu kaydedebilirsin, kaydetmende rastgele bir sakınca yoktur lakin buna bir yasal altyapı getir, sınırlama getir, bir mevzuatı olsun, bir kanunu olsun.” Bizim yaptığımız bu” dedi.
‘GÖRÜŞMELERİN KAYDI 60 YILDIR TUTULUYOR’
Adalet Bakan Yardımcısı Uğurhan Kuş, cezaevlerindeki görüşmelerin “önceden bilgilendirilmek üzere kamu tertibinin korunması ile kişi, toplum ve kurum güvenliğinin sağlanması yahut cürüm işlenmesinin önlenmesi amacıyla” kurum idaresi tarafından dinlenmesi ve elektronik aygıtlarla kaydetme hususunun de yeni olmadığını söyledi. Bu hususta 60 yıldır uygulanan bir yönetmelik olduğunu belirten Kuş, “Bu uygulanıyor lakin 2020 yılında Anayasa Mahkemesi bu mevzuyu gündemine almış ve orada ‘Dinleme yapabilirsin, kayıt yapabilirsin lakin bunun altyapısının yasal olarak yasal olarak olması gerekir, bunun kanunla düzenlenmesi gerekir’ diyerek ve sonlarının belirlenmesi gerektiğini söz etti. Bunu gideren bir düzenleme” dedi.
UYAP SİSTEMİNDE 1 YIL İÇİNDE RESEN SİLİNECEK
Komisyon’da yapılan bilgilendirmeye nazaran görüşme kayıtların bir yıl sonunda sistemden zaten silinmesi noktasında da bir çalışma yürütülüyor. Bu sistem UYAP’ın güvenlik ağı sistemi içerisinde yer alacak bir uygulama olacak.
Avrupa’nın birçok ülkesinde de bu uygulamanın olduğunu söyleyen Kuş, “Bu dinlemeler ve kayıtlar nedeniyle birçok cinayetin önlendiğini, birçok uyuşturucu sevkiyatının önlendiğini -adli cürümler açısından söylüyorum, terörü hiç söylemiyorum – isimli kabahatler açısından, bu cins kıymetli hataların birçok kere önlendiğini de bu dinlemeler sayesinde bunun sağlandığını tabir etmek istiyorum” dedi.
