İngiliz gazetesi Financial Times (FT), Çin’in Ankara Büyükelçisi Liu Şaobin’in Büyükelçiliğin toplumsal medya paylaşımlarından duyulan rahatsızlık nedeniyle salı günü Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmasını kıymetlendirdi. Gazeteye nazaran Çin Büyükelçisi ‘azarlandı’. FT, ‘Türkiye’yle Çin ortasında bugünlerde ender görülen bir uyuşmazlık yaşandığını’ öne sürdü.
‘ANKARA TWEETLERİ SAVUNDU’
Ayla Jean Yackley imzalı haberde, Çin’in Uygur Türklerine yönelik siyasetini eleştiren tweetlerin Ankara tarafından savunulduğu, Pekin’i ise öfkelendirdiği belirtiliyor.
GÜZEL Parti Genel Lideri Meral Akşener ve Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş Pazar günü twetlerinde, Çin’in 5 Nisan 1990’da Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin Barın kasabasında katliam gerçekleştirdiğini belirtmişler, 31 yıl evvel hayatını kaybedenleri anmışlardı. Çin’in Ankara Büyükelçiliği’nin Twitter hesabından yapılan açıklamada bu sözler, Akşener ve Yavaş etiketlenerek sert bir lisanla eleştirilmişti. Çin’in Ankara Büyükelçisi Liu Şaobin de bu tweet sonrası Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştı.
‘UYGUR DİASPORASI GELECEĞİNDEN ENDİŞELİ’
BBC Türkçe’nin çevirisine nazaran FT’deki haberden birtakım satırlar şöyle: “Türkiye, Çin Komünist Partisi’nin Müslüman azınlığa yönelik baskısından kaçan Uygurların kıymetli kısmına konut sahipliği yapıyor. Fakat Ankara Çin ile daha yakın diplomatik ve ticari alakalar kurmak isterken diaspora geleceğinden telaşlı.
“Uygur diasporasının tasasını artıran başka faktörler ise Çin ile yapılan ve Türkiye’de Meclis’in onayını bekleyen “Suçluların İadesi Anlaşması” ile Türkiye’nin korona virüsü aşısı tedarikinde neredeyse büsbütün Pekin merkezli ilaç şirketi Sinovac’a bağımlı olması.
“Çin yetkilileri, Şincan eyaletinde insan haklarının ihlal edildiği tezlerini reddediyor ve bölgede ‘terörle gayret edildiğini’ söylüyor… Birleşmiş Milletler’e nazaran ise 1 milyon Uygur, gözaltı merkezlerinde tutuluyor.”
‘EKONOMİK PRAGMATİZM HAREKET KABİLİYETİNİ KISITLIYOR’
FT’ye konuşan Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Milletlerarası Bağlar Kısmı’ndan Prof. Dr. Çağdaş Üngör Sunar’a nazaran, Ankara Çin’i 10 yıldan uzun müddettir kamuoyu önünde bu kadar sert bir lisanla eleştirmemişti. Türklerin, din ve lisan açısından ortak bağları olan Uygurlara sempatiyle baktığını söyleyen Sunar, “Hükümetin izlediği siyaset ile kamuoyunun yaklaşımı ortasındaki fark giderek artıyor fakat ekonomik pragmatizm ve başka faktörler Türkiye’nin hareket kabiliyetini kısıtlıyor” diyor.
FT’deki haber ise şu satırlarla noktalanıyor: “Kendisini Müslümanların haklı davalarının savunucusu olarak konumlandıran Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2009 yılında Pekin’i Uygurlara karşı ‘soykırım’ yapmakla suçladı. Lakin Batılı ortaklarıyla alakaları bozulduğunda, yüzünü Moskova ve Pekin’e çevirdi. Çin’e karşı daha az açık kelamlı oldu… Türk polisi geçtiğimiz günlerde aktivistlerin Çin aksisi protestolarını yasaklamış Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi’nin geçtiğimiz ay Çin’in Ankara Büyükelçiliğine yaptığı ziyaret sırasında, bir protesto gösterisine müsaade vermişti.” (BBC Türkçe)
