Türkiye’de lüks ayakkabı, çanta ve giysi üzere alanlarda taklit pazarının önüne geçilemiyor. Taklit üreticileri çıtayı her geçen gün bir üst düzeye çıkarırken, ‘Ürünlerimiz X lüks markanın vitrininde bile satılıyor’ diyecek kadar büyük bir rahatlık içerisinde işlerini yürütüyor. Tarihi Yarımada bölgesi başta olmak üzere, lüks semtlerde, 5 yıldızlı otellerde, semt pazarlarında, stantlar, dükkanlar açan satıcıların sayısı daima artıyor. İşin ilginci, bu eserler o denli ucuz da değil… 40-50 bin TL’lik çantalar 5-6 bin TL’den, 15- 20 bin TL’lik ayakkabılar 3-4 bin TL’den alıcı buluyor. Alıcılar ortasında bilhassa Arap turistler de var. Türkiye, yurt dışında taklitin cenneti olarak anılırken, yabancı markalar Türkiye’de mağaza açma konusunda tereddüt yaşıyor, markaların; ‘Türkiye’de hakkımızı savunacak bir düzenek yok’ dedikleri konuşuluyor.
Sizlere geçtiğimiz günlerde lüks markalar satan bir mağazanın başına gelen bir olaydan bahsetmek isterim. Mevzu, Türkiye’de taklit eserlerin kalitesinin ne kadar yüksek bir standarda ulaştığını gösteriyor. Bir dolandırıcı, lüks eserler satan bu mağazadan dünyaca ünlü bir markanın ayakkabısını satın alıyor. Sonra bir mazeretle eseri iade etmek istiyor lakin yepyeni eseri düzmecesiyle değiştiriyor. Mağaza çalışanları geçersiz eseri bilmeden geri alıyor ve o eser yine satışa çıkıyor. Sirkülasyonun ikinci halkasında şayet yeni tüketici, eserin uydurma olduğunu anlamadıysa, kandırılmış oluyor.
Güzenge: Haddini aşmış vaziyette
Konuyla ilgili iki sonuç ortaya çıkıyor. Bu olaylar elbette yurt dışındaki yabancı markaların kulağına gidiyor ve Türkiye’deki bu duruma karşı bir güvensizlik oluşuyor. İkinci bahis da, lüks tüketimde çalıştırılacak nitelikli eleman bulma derdi. Yıllarca Tescilli Markalar Derneği’nin başkanlığını yapan, başkanlık yaptığı periyotta de taklitle çabaya büyük ehemmiyet veren, hala Tescilli Markalar Derneği’nin Onursal Lideri olan Selçuk Güzenge ile gündemdeki mevzuları konuştuk. Güzenge, bir an evvel taklitle uğraş konusunda Türkiye’de bir platform kurulması ya da bir lobi çalışmasına başlanması gerektiği görüşünde… Güzenge şunları anlatıyor: “Bu, milletimizi karalayan bir olay. Artık haddini aşmış vaziyette. Uydurma olayı o kadar büyümüş durumda ki, şaşırıyorum. 60-70 bin TL’lik çantaya 5 bin TL verip alanlar var maalesef. Lüks markalarla daima bağlantı halindeyim. Türkiye’deki taklit eserlere karşı denetim düzeneğinin kaybolduğunu hissediyorlar. Taklitle çaba çalışmalarına sürat vermek zorundayız. Ne yargı karar alabiliyor, ne baskın yapılabiliyor, herkes zorda. Yabancı markaların da itimadı azalıyor. ‘Yarın öbür gün bizim için tehlike arz edebilir, ayrıyeten lüks markalarda çalışacak eleman az’ diyorlar.” Güzenge, bir devir bir devlet üniversitesinde perakende ve mağazacılık kısmı açtıklarını lakin yıllar prestijiyle kısmın kapandığını söylüyor. Yeniden bu türlü bir teşebbüsün olması gerektiğini vurgulayan Güzenge, “Bazı satış danışmanlarına lüks eserlerle ilgili o kadar az eğitim veriliyor ki, geçersiz eserle yepyeni eseri ayırt edemiyorlar. Orada bir ihtisas kural. Taklitçiler artık eserlerin orjinal kodlarını bile teğe bir yapıyorlar. Bu durum avukatları da güç duruma düşürdü. Yabancı kümeler avukatlara da çok güvenemiyor” diyor. Satıcı bile eseri gerçek mi düzmece mi diye ayırt edemezken, orjinal eser aldığını zanneden tüketici bu ayrımı nasıl yapacak? Güzenge, bu hususta tüm sorumluluğun işin İK tarafında olduğunu vurguluyor.
‘Nitelikli yönetici istihdamı kâfi değil’
Magazacilikyonetimi.com danışmanlık ofi sinin kurucusu Mehmet Güzenge de, lüks tüketim alanında çalışacak kalifi ye eleman sayısının az olduğunu söylüyor. Güzenge, “Lüks tüketimi yapacak müşteri mağazaya girdiğinde, mağaza ortamındaki standartların yönetici tarafından sağlanması gerekiyor. Lüks tüketimde yöneticiler ve mentorların yetiştirilmesi birtakım problemleri çözecektir. Şu anda bölümde çalışan sirkülasyonu hayli yüksek. Lüks satışıyla ilgili online eğitim bile yok. Online eğitimlerin olması ve bunların saha eğitimleriyle birleştirilmesi lazım” diyor. Yabancı markaların Türkiye’deki eleman probleminden çok, uydurma eserle müsabaka kaygısının ön planda olduğunu vurgulayan Güzenge, “Sektörde şu an özetle, eğitim meşakkati, idare badiresi var. Düzmece eser nasıl ayırt edilirle ilgili eğitimler yapılması lazım. Bu işlerin de bence outsource edilmesi gerekir” diyor.