CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin Maltepe’de düzenlediği mitingde yaptığı konuşmada “Ben neoliberalizme karşıyım, ‘bırakın halkı sömüren sömürsün, piyasa kendi istikrarını bulur’ telaffuzuna karşıyım. Türkiye’de toplumun belleğine yerleşen bu anlayış, iktidar takviyeli sömürme ve köleleştirmeye dönüştü. Bu yüzden insanların geçim kaynaklarını korumak ve yeni fırsatlar yaratmak için devletin müdahil olması gerektiğine inanıyorum” demişti.
Gazetemiz muharriri Barış Doster, Kılıçdaroğlu’nun bu kelamları üzerine kaleme aldığı yazısında CHP’ye mevzuyla ilgili ideolojik tartışma daveti yaptı. Liberalizmin AKP’den CHP’ye, HDP’den Düzgün Parti’ye dek birçok partinin idaresinde çok tesirli olduğuna dikkat çeken Doster, toplumsal demokrasinin de birebir problemle karşı karşıya olduğuna vurgu yaptı.
Düzenle uyumlu olan, devrimci karakteri olmayan bu partilerin antiemperyalist, halkçı, kamucu, toplumcu hal alamayacağını belirten Doster, “Üçüncü dünyayla, ezilen halklarla, mazlum milletlerle dayanışma içinde olamazlar. CHP de tarihi köklerinden kopup, liberalizmle uyumlu hale geldikçe, hele bir de isminin önüne “yeni” sıfatını ekleyip, Kemalizmle bağlarını kopardıkça, Avrupalı toplumsal demokrat partilerin istediği bir paydaş olur, fakat tek başına iktidar olamaz” değerlendirmesinde bulundu.
Doster’in yazısının tamamı şöyle:
“Ana muhalefet partisi başkanının neoliberalizme getirdiği tenkit, birtakım etrafları umutlandırdı. Neoliberallerin AKP’den CHP’ye, HDP’den Düzgün Parti’ye dek geniş bir yelpazede parti idarelerinde ne derece tesirli oldukları düşünülürse, umutlu olmak güç. CHP açısından ise ideolojik bir tartışma mecburî. Zira günümüz toplumsal demokrasisi, yalnızca ülkemizde değil, dünyada da ziyadesiyle liberalleşmiş durumda.
Malum, toplumsal demokrasi, dünya sahnesine, Batı’da doğmuş bir ideoloji olarak, Batı’daki gelişmiş ülkelerin işçilerinin dünya görüşü olarak çıktı. Bu bağlamda mazlum milletlere, üçüncü dünyaya, ezilen uluslara karşı, Batı’nın, merkez, kapitalist, emperyalist güçlerin yanında saf tuttu. Batılı toplumsal demokrat partiler, ülke içinde, kendi emekçi sınıfları için istediklerini, ülke dışında, Batı’nın sömürdüğü ülkelerde, onların personel sınıfları için istemedi. Birçok, yüzyıl başlarındaki bağımsızlık savaşlarının karşısında konumlandılar. Kurtuluş Savaşımız dahil, antiemperyalist hareketlere karşı, emperyalistleri destekleyenler ortasında Batı’da çok solcu vardı.
Toplumsal demokratların kıymetli ismi Kautsky; Birinci Dünya Savaşı’nda, Avrupa işçilerinin, Avrupalı emperyalist devletler, Avrupa hükümranları için savaşa katılmalarını, savaşı “vatan savunması” olarak desteklemelerini istedi. Bir başka toplumsal demokrat öncü Bernstein; Kautsky’den bile daha küstahtı, “Uygar milletlerin, uygar olmayan halklara medeniyet götürmesi bir insanlık vazifesidir. Bu da toplumsal demokrasiyle bağdaşır” demişti. Lenin de bu siyasetleri, “sosyal şovenizm” olarak tanımlamış, toplumsal demokrasinin tarihî, ideolojik kökenlerini “Proleter İhtilal ve Dönek Kautsky” isimli kitabında yazmıştı.
Toplumsal demokratların büyük kısmı, Avrupa dışı gelişmelere, ABD emperyalizminin penceresinden baktılar. ABD’nin işgallerini desteklediler. İngiliz, Fransız, Alman toplumsal demokratlar, ABD’nin Ortadoğu’daki işgallerini çoğunlukla ya alkışladılar yahut karşı çıkmadılar. Avrupalı emekçi zenginleşirken, “zincirlerinden öteki kaybedeceği şeylere” de sahip olurken, CHP’nin de üye olduğu Sosyalist Enternasyonal, üyelerinin sağa kaymasını izledi, hatta özendirdi.
TARİHİ VE İDEOLOJİK UYUŞMAZLIK
Gerçekte Avrupalı toplumsal demokrat partiler ve CHP ortasında kan uyuşmazlığı vardır. Zira biri Batı’da sosyalizmin sağa, merkeze kaymasıyla ortaya çıkarken, başkası Batı emperyalizmine karşı Kurtuluş Savaşı yaparak doğmuştur. Ortalarındaki tarihî ve ideolojik çelişki derindir. Batı’da Soğuk Savaş sonrası, toplumsal refah devletiyle yetinen, uzlaşmacı bir siyaset izleyen toplumsal demokrat partiler, globalleşme süreciyle birlikte daha da sağa kaydılar. Avrupa hâkim sınıflarının dış talandan, dış sömürüden aldıklarının bir kısmını, sistem içinde kalmaları için, sus hissesi olarak Avrupalı işçilerle paylaşmasından, mutlu oldular.
Günümüzde tablo şudur: Düzenle uyumlu olan, devrimci karakteri olmayan bu partiler antiemperyalist, halkçı, kamucu, toplumcu tutum alamazlar. Üçüncü dünyayla, ezilen halklarla, mazlum milletlerle dayanışma içinde olamazlar. CHP de tarihi köklerinden kopup, liberalizmle uyumlu hale geldikçe, hele bir de isminin önüne “yeni” sıfatını ekleyip, Kemalizmle bağlarını kopardıkça, Avrupalı toplumsal demokrat partilerin istediği bir paydaş olur, lakin tek başına iktidar olamaz.”