Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Enflasyon attığımız, atacağımız adımlarla mayıstan sonra gerilemeye başlayacaktır” kelamlarına karşın mayıs ayı fiyat artışları istikametinden “kara” bir ay oldu. Bir yandan 120 doları gören brent petrol fiyatları öbür yandan kurlardaki artış nedeniyle akaryakıtta artırımlar durmak bilmedi. Ekonomistlerin beklentilerine nazaran mayıs ayında besin enflasyonu yüzde 10’un üzerinde artacak, yıllık ise yüzde 115’i bulacak. Bir yıl evvel 7 TL, bugün 25 TL olan akaryakıtın ise yakın vakitte 30 TL’yi bulması sürpriz olmayacak.
Mayıs ayına 14.84 TL ile başlayan dolar bugün 16.39 TL oldu. Litresi 20.33 lira olan akaryakıt de yüzde 25’lik artırımla 25.01 liraya çıktı. Bu iki ana maliyet kaleminin artışı hayatın her alanına artırım olarak yansıdı. Mayıs ayında araç, konut üzere eserlerin yanı sıra marketlerdeki; kuru çay, süt, peynir, sigara, alkol, dondurma üzere birçok esere de artırım geldi. Mayıs ayına 45 lira ile başlayan 1 kiloluk çay, ayı yüzde 55’lik artışla 69.90 liradan kapatırken tıpkı halde 13.95 liradan başlayan litrelik süt de ayı yüzde 39’luk artırımla 19.50 liradan kapattı. Ay başında 99 lira olan inek peyniri yüzde 20’lik artırımla 119 liraya çıktı.
ARTIRIMLAR KATMERLENDİ
Türkiye Ziraatçiler Derneği Lideri Hüseyin Demirtaş, “Mayısta bütün artırımlar katmerli hale geldi. Yem ve gübrede saatlik fiyat değişimleri oluyor. Mayıs ayı başında bir traktörün deposu ortalama 2 bin 500 liraya doluyordu. Artık 2 bin 800 liraya doluyor. Hasat başlayınca enflasyon düşer deniliyordu fakat maliyetler bu türlü giderse ucuz besin imkansız” dedi.
Meyve-sebzede üretim artsa da temel maliyetlerin artmaya devam ettiğini söyleyen Türkiye Halciler Federasyonu Lideri Yüksel Tavşan ise maliyetler arttığı için fiyatlarda düşüş olsa da alınabilir seviyeye çekilemediğini belirtti. Demirtaş, “Bugün bir eser tedarik maliyeti çeşidi ve sayısına nazaran değişmekle birlikte 3-4 liradır. Bu nedenle halde 6-7 liranın altına eser satmak mümkün değil artık” dedi.
“DAHA KARA AYLAR GELİYOR”
Mayısta akaryakıttaki yüzde 25’lik artışın tüketici fiyatlarına haziran ve temmuzda yansıyacağını söyleyen Prof. Dr. Erinç Yeldan ise şöyle konuştu:
“Türkiye yaz aylarında, girdi maliyetlerinden kaynaklı, yeni bir enflasyon dinamiğiyle karşılaşacak. Geçen haftaki Para Siyaseti Şurası toplantısında da gördük ki ülkedeki enflasyonu ve para siyasetini bilmeyen, bilmek istemeyen bir Markez Bankası var şu an. Beklentiyi olumluya çevirecek, enflasyona uğraş edildiği algısını yaratacak adımlar atılmıyor. Bu nedenle de beklenti enflasyonu oluşuyor. Piyasada arz-talep istikrarı şaşıyor.”