Hindistan’dan ithal edilen makarnalık buğdayda “Hint Sürmesi” hastalığı tespit edilince geminin geri gönderilmesine karar verildi. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan tahlillerde hastalık tespit edilince İskenderun’da bekleyen geminin geri gönderilmesi için gümrük süreçleri yapıldı en kısa vakitte geminin geri gönderilmesi bekleniyor.
Türkiye’nin Hindistan’dan buğday ithal ettiği haberi birinci olarak Sözcü Gazetesi muhabiri Hasret Ermiş Beyhan 12 Mayıs 2022’de yazdı. Bu haberden iki gün sonra 14 Mayıs’ta Hindistan buğday ihracatını yasakladığını duyurdu. Hindistan’ın aldığı yasak kararını toplumsal medya hesaplarımdan paylaştıktan sonra büyük yankı uyandırdı. Tarım ve Orman Bakanlığı ithalat haberinden 3 gün sonra ve Hindistan’ın ihracata yasak getirmesinden sonra Türkiye’nin Hindistan’dan buğday ithalatı yaptığına ait haberlerin gerçeği yansıtmadığını açıkladı. Açıklamada Türkiye’nin dünyanın birinci 10 tarım ülkesi ortasında yer aldığını, ayrıyeten 25 milyar dolarlık tarım ve besin eseri ihraç ettiğini belirterek Hindistan’dan rastgele bir buğday talebi olmadığını, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin ithalat ihalelerinde Hindistan menşeli bir eser için teklif dahi alınmadığı bilgisine yer verildi.
Dünya gazetesinden Ali Ekber Yıldırım’ın haberine nazaran, bakanlığın açıklamasının neden bu kadar geç yapıldığını bakanlık yetkililerine sorulduğunda, devletin, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin Hindistan’dan buğday talebi olmadığını lakin özel dalın getirip getirmediğinin araştırıldığı ve özel kesimin de getirmediğinin tespit edildikten sonra açıklamanın yapıldığı tabir edildi.
GAZİANTEP MERKEZLİ OBA MAKARNA GETİRDİ
Bakanlığın açıklamasından sonra bahis tam kapanmışken, Gaziantep merkezli Oba Makarna tarafından Hindistan’dan 55 bin ton makarnalık buğday ithalatı için irtibat yapıldığı ve birinci geminin İskenderun Limanı’na geldiği anlaşıldı. Tarım ve Orman Bakanlığı Besin Denetim Genel Müdürlüğü İskenderun limanına yanaşan gemiden buğday numunesi alarak tahlil yaptı. Tahlillerde “Hint Sürmesi” hastalığı çıktığı için geminin girişine müsaade verilmedi.
İthalata ait belgeyi toplumsal medya hesaplarımdan paylaştıktan sonra tekrar büyük yankı uyandırdı. Oba Makarna CEO’su Alpaslan Özgüçlü beni telefonla aradı. Hindistan’dan makarnalık buğday getirdiklerini, Eurofins başta olmak üzere memleketler arası tahlil kuruluşlarına gemiden buğday numunesi alınarak tahlil yapıldığını ve pak çıktığını, Hint Sürmesi hastalığı olmadığı sonucu üzerine geminin getirildiğini söyledi.
İHRACAT İÇİN EVVEL BUĞDAY İTHAL ETME KURALI VAR
GEMİDEKİ BUĞDAYIN İÇERİ GİRMESİ KELAM KONUSU DEĞİL
Tespit edilen Hint Sürmesi hastalığının Hindistan, Meksika, Brezilya ve Amerika’da görüldüğünü belirten Alpaslan Özgüçlü, bu hastalığın Türkiye’de karantina kapsamında olduğunu ve bu hastalığı taşıyan esere müsaade verilmediğini söyledi.
Özgüçlü: “Hindistan’da aldığımız tahlil raporlarını sunduk. Pak olduğu raporlarımızda var. Lakin, bakanlık ‘benim tahlilimde bu hastalık çıktı’ diyor ve karantina kapsamında olduğu için gemiyi kabul etmiyor. Kamuoyunda oluşan bu reaksiyon üzerine de bizim bu gemiyi içeri almamız esasen artık mümkün de değil. Bu öbür ülkelere gidecek. Onlar da bunu kullanıp makarna olarak ihraç edecekler.”
OBA MAKARNA BÖLÜMDE 9 YILDIR ÖNDER
Oba Makarna’nın Türkiye’nin en büyük makarna ihracatçısı olduğunu, yıllık 300 milyon dolarlık makarna ihraç ettiklerini hatırlatan Özgüçlü: “ Hububat, makarna konusunda çok esaslı bir firmayız. Makarna ihracatında 9 yıldır şampiyonuz. İtalya’nın elinden pazarları aldık. Yalnızca Avrupa Birliği’nin uyguladığı kota nedeniyle buraya sonlu ihracat yapabiliyoruz. Onun dışında çok sayıda ülkeye ihracat yapıyoruz. Ülkeye döviz kazandırıyoruz. Şu anda makarnada yüzde 100 buğday ithal ederek lakin ihracat yapabiliyorsunuz. Yani evvel ithalat yapacaksın daha sonra ihracat yapabilirsin bu nedenle de yaptığımız makarna ihracatının yüzde 100’ü ithalatla oluyor. Burada bizim maksadımız maddi kar elde etmek için de değil. Pazarlarımızı korumak istiyoruz. Bu geminin geri gitmesiyle 30 milyon dolarlık bir ihracat yani 2 bin konteyner makarna ihracatını Türkiye kaybetmiş oldu. Öteki ülkelere bunu kaptırmış olduk.” dedi.
“HASTALIĞIN İNSAN SIHHATİNİ ETKİLEMİYOR” TEZİ
Oba Makarna CEO’su Alpaslan Özgüçlü, “Hint Sürmesi” hastalığının insan sıhhati açısından bir sakıncası olmadığını sav ederek: “Bu buğday tohumluk olarak kullandığınızda yüzde 30 ile yüzde 50’ye varan oranda randıman kaybına neden oluyor. Yani insan sıhhati açısından bir problemi yok. Kaldı ki biz aslında bunu tohumluk olarak da satmıyoruz. Biz bunu makarna imalatında kullanıyoruz” bilgisini verdi. Bakanlıktan “hastalık nedeniyle müsaade verilmedi” açıklaması
Tarım ve Orman Bakanlığı Hindistan’dan buğday ithalatı konusunda yeni bir açıklama yaptı. Açıklamada özetle şu bilgilere yer verildi:
“Ülkemize buğday ithalatında yapılan bitki sıhhati denetimleri 5996 Sayılı Kanun ile bu Kanuna nazaran hazırlanan Bitki Karantinası Yönetmeliğince yapılmaktadır. Hint sürmesi olarak bilinen Tilletia indica ülkemizde bulunmadığından ötürü etmenin konukçusu olan eserlerde tespiti durumunda, o eserlerin ülkemize girişine müsaade verilmemektedir.”
Buğday ithalatında geldiği ülke ve menşeine bakılmaksızın yüzde 100 tahlil yapılarak bu etmenden ari eser olması durumunda ülkeye girişine müsaade verilmektedir. Bu uygulama yalnızca Hindistan değil tüm ülkelerden gelen buğday ithalatında da yapılmaktadır.Buğday ithalatında bu etmenler için tahlil yapılacağı ve bu etmenler ile bulaşık eserlerin
ülkemize girişine müsaade verilmeyeceği konusunda 2020 ve 2021 yıllarında tüm ülkelerin IPPC temas noktalarına elektronik posta aracılığıyla bilgilendirme yapılmıştır. Bu durum hem ülkelerin resmi yetkilileri hem de ithalat ve ihracat yapan özel kesim tarafından bilindiğinden ötürü etmen vilayetle bulaşık olan ülkelerden ithalat müracaatları yapılmamaktadır. Rastgele bir ithalat teşebbüsü olması durumunda da hudut denetimlerinde yapılan sıkı denetimler ve tahliller ile tespit edilerek girişlerine müsaade verilmemektedir.Hindistan menşeili buğday ithalatı için kelam konusu firma tarafından ithalat başvurusu yapılmış olup, tahlil süreçleri yapılmıştır. Tahlil raporu sonucuna nazaran Tilletia indica etmeni ile bulaşık olduğu tespit edilmiştir.Söz konusu yönetmeliğin Madde-13: “ülkeye girişi yapılmak istenen bitki ve bitkisel eserler vilayetle öteki unsurların bitki sıhhati tarafından tehlikeli ve ziyanlı olduğunun tespiti halinde, yükümlüsü tarafından derhal yurtdışı edilir” kararı gereği ilgili Gümrük Müdürlüğü ve firmasına ithalatın uygun olmadığı yazı ile bildirilmiştir. Tilletia indica ile bulaşık bulunmasından ötürü yurda girişine müsaade verilmemiştir. Husus hassasiyetle tüm ünitelerimiz tarafından yakından takip edilmektedir.
Bakanlığımız halkımızın sıhhatini korumak için gerekli bütün adımları titizlikle atmakta ve sıhhatsiz eserlerin ülkemize girişine müsaade vermemektedir.”