Emekli General Ali Er, Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliği konusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamalarının bu basamakta yarar sağlamayacağını lisana getirdi. Er, iki İskandinav ülkesinin NATO’ya girmesi ve Türkiye’nin yaklaşımını Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.
“İKİ BOYUTU VAR”
Dış siyasetteki yanlışlar nedeniyle Türkiye’nin AB ile münasebetlerinin durduğunu, Avrupa Konseyi’ndeki üyeliğinin tartışıldığını anımsatan Er, “Bir yerde dikiş tutturamıyoruz. Yanlış siyasetler nedeniyle maalesef Türkiye kendine düşman kuruluş olarak görüyor” dedi.
Kendisinin NATO’yu, “Türkiye’yi Batı ve Batı bedellerine bağlayan menteşe” olarak değerlendirdiğini belirten Er, şunları söyledi: “İki ülkenin üyeliği, iki boyutuyla tartışılıyor. Biri NATO’nun savunma maksadını güçlendirecek bir gereklilik mi? Oburu yakın, önlenemez bir Rus tehdidine karşı iki ülkenin kendilerine savunma sınırı seçmesi. Avrupa savunma mimarisinde temel temel çatkının Helsinki Senedi olduğunu düşünüyorum. Finlandiya ve İsveç’in Rusya tarafından tehdit edilmesini gerektirecek rastgele bir jeostratejik münasebet yok. Ukrayna’dan yola çıkarak bu iki ülkeyi birebir kefeye koyamazsınız.”
“ELİ BOŞ ÇIKMA RİSKİ”
ABD’nin fırsatı uygun değerlendirdiğini, Donald Trump periyodunda Grönland’ın satın alınması tartışmasının anımsanabileceğini söyleyen Er, İngiltere, Danimarka, Almanya ve İngiltere ile birlikte önalıcı bir teşebbüs yapıldığını kaydetti.
Böylesi büyük bir stratejik adımda Türkiye üzere güney kanat ülkelerinin çabucak bu karara “evet” diyebilmesinin kolay olmadığını anlatan Er, “Burada Cumhurbaşkanı’nın kusuru elindeki kartları çok erken masaya koyuyor. Biraz Dışişleri’ni devreye soksaydı, tahminen yanımızda Portekiz, İtalya, İspanya hatta Yunanistan da Arktik bölgesinde birtakım kazanım elde edecek pazarlık masası açabilirdi. Artık bu pazarlıktan eli boş çıkma riskiyle karşı karşıya. Bir de NATO içinde dışlanma riski de uğraşı. Münasebetleri gerçek fakat zamanlaması yanlış. Üstünkörü açıklama yerine masada stratejik gözle yapılacak değerlendirmeler, pazarlıkta Türkiye’nin de olmasını sağlayacak öbür teknikler gerekir” diye konuştu.
“RUSYA VE ÇİN’E KARŞI ATILMIŞ ADIM”
İki ülkenin NATO üyeliğinin global ısınma ve Arktik Deniz’deki yeni durum olabileceğini vurgulayan Er, şöyle konuştu: “İsveç ve Finlandiya’nın karar almasının birinci emaresine geçen yıl Cumhuriyet gazetesinin ikinci sayfasındaki yazımızda dikkat çekmeye çalışmıştık. Bunu Arktik Okyanus’ta ortaya çıkan çıkar çatışmalarının neden olduğu bir fırsatçılık diye söyleyebiliriz. İki ülkenin üyeliği durumunda İskandinavya tam manasıyla NATO’nun kalesi olur. Bilim insanlarının öngörüleri hakikat çıkarsa 2040’larda ortaya çıkacak denizyollarının denetimi için NATO iki ülkenin üyeliğiyle milletlerarası hukuk açısından savunulabilir bir üstünlük sağlayabilir. Bence Batı dünyasının Arktik Okyanusu’na yerleşme projesinde Rusya ve Çin’e karşı atılmış çok kıymetli bir adımdır. Zamanlaması açısından bulunmaz bir fırsat ortaya çıkmıştır. Ukrayna durumu olmasaydı bu bahis tekrar gündeme gelecekti ancak ötelenecekti.”