Çit, muhakkak bir alanın etrafını kapatmak, bu alana girilmesini önlemek için uygulanan bir mani tipidir. Duvardan farklı olarak daha gevşek, daha “toleranslı”dır. Duvar mutlak, kesin, kararlı bir mahzur oluştururken, çit görece, gevşek ve kararsız bir pürüzdür. Duvar rastgele bir şeyin geçişine müsaade vermezken, çit müsaade verebilir. Hatta çit, engellemek istediği kitlesini belirleyebilir. Örneğin muhakkak boyuttaki objeler, hayvanlar çitlerden geçebilirken, duvardan geçmek imkânsızdır. Çitler liriktir, duvar didaktik. Bu nedenle, çitler kendilerine katılmayı isterken, duvarlar kendilerinden uzaklaştırır. Hatta duvarların faşizan bir yapı olduğunu söyleyebiliriz. Meğer çitler son derece insanidir ve gayesini yerine getirirken ziyan vermek istemez. Biçimi, kullanılan gereçleri, ekseriyetle derme çatma olmaları bir “rica” üzeredir. Oradan geçilmemesini rica etmektedir. Duvar ise “emir”dir. Orada dur!
Çitlerin çevrelediği alan içerisinde ziyan verilmemesi gereken şeyler vardır. Duvarların çevrelediği alan içerisinde ise ekseriyetle ziyan veren şeyler vardır. Çitler, çoklukla kendi alanı içindeki şeyleri dışarıdan müdafaa maksatlıdır, duvarlar ise ekseriyetle dışarıyı kendi alanı içindekilerden muhafaza maksatlıdır. Duvarlardan atlanır, çitlerden geçilir. Zira çitler, ortalarından geçilebilecek bir dizayna sahiptir.
Çitler şiirseldir, antaya escort duvarlar düzyazısal. Çitler sivildir, duvarlar resmi. Çitler sistemsiz ve ölçüsüz olabilir. Duvarlar son derece nizamidir. Çitler sıcaktır, duvarlar soğuk. Çitlerin daha çok plastik sanatlara mevzu olması, tahminen de yansıttıkları dokusal derinlikten ve tekdüze olmamalarından kaynaklanır. Duvarları fotoğrafına mevzu olarak seçmek, çoklukla ressamların aklına gelmez. Duvarlar içe dönüktür, dışlayıcıdır. Çitler dışa dönüktür, kapsayıcıdır.
“Çitler boyunca yürümek” ile “duvarlar boyunca yürümek” ortasında fark vardır. Birincisi özgürlüğe, açık alana gönderme yaparken, ikincisi tutsaklığa, kapalı alana gönderme yapar. Bir kere çitler boyunca yürüyen birisi, büyük olasılıkla patika tipi doğal bir yolda yürür. Bu doğallık, pastoral bir etrafta gerçekleşir. Halbuki duvarlar boyunca yürüyen birisi, büyük olasılıkla beton ya da asfalt üzere müdahale edilmiş bir yerde yürür ve kentsel bir ortam kelam hususudur.
Duvarlar gerçek gayelerinin dışında, kendi belirledikleri emellerinin dışından gelen kimi hedeflerin gerçekleşmesine de hizmet ederler: Afiş, duyuru, duvar yazısı, duvar resmi üzere uygulamalar, boş buldukları duvarları ele geçirirler. Halbuki çitlerde bu çeşit uygulamalara rastlamayız. Olsa olsa oradan geçen hayvanlardan kalma kimi yün ya da kıl alanya escort bayan kesimleri, rüzgârın getirip bıraktığı bir plastik poşet üzere tabiatıyla ve süreksiz şeylere rastlayabiliriz.
Çitlerden ve duvarlardan farklı olarak sazlıklar, resen bir pürüz oluştururlar. Tabiatta yürürken, gidilmek istenen yere en kestirme yol, sazlıklardan geçmeyi gerektirebilir. İnsanın olağan şartlarda içine girmeyi pek fazla göze alamayacağı sazlıklar en çok ırmak deltalarında kendini gösterir. Dere yataklarında da uzunluk gösterseler bile, bu deltalarda alabildiğine sık ve geniş bir alanda bir ortaya gelmiş olmaları, güya bir maksat için ivedilikle toplanılmış manzarası verir. Sazlıkların, günün farklı vakitlerinde kişiliklerinin değişmesi, aslında güneş ışığıyla bağ biçimlerine bağlıdır. Örneğin, sabah saatlerinde, açık havada son derece itimat veren bir esintiyle dalgalanan sazlıklar, ikindi vakti gölgeli bir sessizlikle hüzün yansıtırlar. Akşam sazlıkları ise son derece gizemlidir. Bir kere, yiyecek bulmak için oraya buraya dağılmış olan yaban ördekleri, su çullukları ve öteki egzotik kuşlar geri dönmüştür. Artık kaybolup giden güneşle birlikte sesleri de derinlere çekilmiş, giderek bir sessizliğe dönüşmeye başlamıştır. Akşam sazlıkları, orada birbirlerine yaslanmış, güya uzaklardan gelecek bir şeyi bekler üzeredirler. Yükseğe uzattıkları boyunlarıyla, o alanya rus escort gelecek olan şeyi bir an evvel görmek istemenin sabırsızlığıyla daha da yükselirler. Buralarda barınan yaban hayvanlarının, sazlıkları karıştırmalarıyla oluşan dalgalanmalar, tekin olmayan bir atmosfer yaratır. Kim bilir orada ne oluyordur? Tahminen deltanın içlerine sızmış iri bir yılanbalığı avını yakalamıştır, tahminen de iki yaban hafriyat çiftleşiyordur. Delta, bu, ırmağın tatlı suyu ile denizin tuzlu suyunun karışması, akla gelmeyecek çelişkileri içinde taşımasına neden olur.
İster çit olsun, ister duvar ya da sazlık olsun, insanın önüne çıkan her türlü mani bir “sınır” duygusu yaratır ve insan bu hududu aşmak ister. Şayet aşamıyorsa, onun ardında neler olup bittiğini merak eder. Ta ki öğreninceye kadar… İşte biz de geceyi merak ediyoruz. Her şey gece oluyor nedense. İnsanların kendilerine çekildikleri vakit. Her şeyi bir an için unutup, kendilerini uykunun masumiyetine bıraktıkları vakit. Kötülük hiç olmazsa bu türlü vakitlerde harekete geçmez, durur, bekler diye düşündükleri vakit. Hiç ummadıkları vakit. Bizi karamsarlığa, karamsarlığa hatta çıkışsızlığa götüren şeyler. Nedense daima geceleri oluyor. İşte bu olup bitenlerden haberdar olmak için geceyi görmeye çalışıyoruz, gecenin en koyu yerini, hatta ötesini. Çitleri geçmek, duvarları aşmak, sazlıklara girmek gerekiyor bunun için. Evet, üstümüz başımız karanlığa bulanıyor lakin silkeleyip kurtuluyoruz. Çitlerden atlayarak, duvarlarda delikler açarak, sazlıklardan süzülerek biraz daha yaklaşıyoruz görmemiz gereken şeylere. Evvel birtakım sesler duyuyoruz. İhanet fısıltısı üzere ya da bir muhbirin titreyen soluğu üzere. Kaygıyı bölüşen hırsızların acelesiyle davranan kimi siluetler görüyoruz. Hatalıların telaşıyla ellerini vicdanlarından kalan boşlukta unutan kimi silüetler. Vicdanlarının yerinde derin oyuklar olan, vicdanları olmayan birtakım siluetler…
Ne olursa olsun, çitlerin, duvarların ve sazlıkların ötesini daima merak etmeliyiz. Gördüğümüz şeyler karşısında şaşırmalıyız. Asla alışmamalıyız. Alışkanlık körlüktür. Ne diyordu Borges, “Ben dünya karşısında şaşkın bir insanım!”
