Polonya sinemasının yenilikçi ruhu vakte aldırmayan, bol renkli hayal gücüyle alegorik hınzırlığı tazeliğini koruyan, yaratıcı esin kaynakları kurumayan ustası, öncü direktör müellif ve ressam Jerzy Skolimovski (1938), tereddüt etmeden yanıtlıyor : Hayvanları seveceksin!
Hiç bitmeyen bölgesel sıcak savaşların artık büyük güçlerin inatlaştığı tehlikeli bir yere kaydığı, kentlerin tahrip edildiği, milyonların yollara düştüğü, şiddetin ve dehşetin arttığı bir ortamda hayvan haklarından dem vurmak, köpeğinden ineğine, atından eşeğine bütün hayvanlara uygulanan şiddete karşı hal almak ta nereden çıktı? Ne saçma bir densizlik! demeyin lütfen…
Mevzuyu aykırısından ele alalım : İnsanoğlu günün birinde, hayvanları nitekim sevmeye başladığında ; içgüdüleri dışında, his hatta niyet sahibi canlı varlıklar olarak kucaklayabildiğinde ; kuşkusuz hemcinslerine karşı da tıpkı sevecenliği, gözetici müsamahayı gösterecektir. Öbür bir deyişle, beşerler birbirlerine hayvanca davranmaktan vazgeçmiş olacaklardır! …
Skolimovski’nin, ismini maceralarını izlediğimiz sempatik sirk eşeği Hi-Han’dan alan sineması, öncelikle dört dörtlük bir mizansen şaheseri. Yenilikçiliğin, yaratıcı ruhun derinliklerindeki ateşini daima koruduğunun yeni bir delili… Kâfi ki, bu kaynağa inen yolları tıkamayalım, kapıları açık tutmayı bilelim.
Makûs anların bol, âlâ tecrübelerin az olduğu bu uzun seyahatte, Avrupayı kuzeyden güneye dolaşırken bir orta kendini sucuk eti olmaktan son anda kurtarsa bile, sonuçta kanlı yazıgısına yenik düşecektir Hi-Han…
O güzelim eşek, sinema boyunca, insanların karmaşık ve çelişkili dünyasını ho?görüyle izler, feylozofça bakışlarla müşahedeler…
Kulaklarını oynatmasından gözlerini kısmasına, ya da şaşkınlıktan yarım küre açıp bakakalmasına dek, tahminen de ödül listesine eklenmesi gerekecek yeni bir mükafatın, En Uygun Hayvan Oyuncu ödülünün birinci sahibi olacak seviyede inandırıcı, son derece ekonomik başarılı bir yorum sunmaktadır…
En yeterli mizansen mükafatına şimdiden aday olan öteki sinema, Rus sinemasının tek örneği olan “Çaykovski’nin Karısı”. Muhalif direktör Kirill Serebrennikov son derece ihtimamlı, klasik görünümü gerisinde kıpır kıpır bir periyot sinemasına, farklı bir yoğunluk katmayı başariyor; pastel renklerle bezeli dumanlı imajların arkasında, biçimsel seviyede son derece dengeli bir estetik bütünlük sergiliyor.
Ünlü bestekar Çaykovski’nin az bilinen özel ömrüne ışık tutarken, 19. Yüzyıl Çarlık Rusyası’nın çözülmekte olan toplumsal ömrünü da aydınlatıyor. Kendisine aşık olan romantik ruhlu, inançlı ve inatçı genç kızla, yalnızca e?cinselliğini bir oranda gizleyebilmek için evlenen Çaykovski’nin iç ezaları ve acımasız bencilliği, boşanmayı reddeden genç bayanın hayatını, adım adım trajediye dönüştürecektir…